Ӧlü yerine hac yapmak
13037 Numaralı Fetva:
Soru: Biz, Nil Nehrinde boğulma hadisesi yaşayan bir aileyiz. Babam, annem, yirmi üç yaşında bir kız kardeşim, yirmi yaşında bir kız kardeşim, on dört yaşında bir kız kardeşim ve dokuz yaşında bir erkek kardeşim boğuldular ve vefat ettiler.Onlarla ilgili bazı sorular var, onlar hakkında beni bilgilendirmenizi rica ediyorum. Allah sizi binler hayırla mükafatlandırsın.Annem (Allah ona rahmet etsin) daha önce hac yapmıştı ancak o, tekrar hac yapmak istiyordu ve yerine getirmeden vefat etti.Kız kardeşlerim (Allah onlara rahmet etsin) hac farizasını yerine getirmediler.Soru 1: Annem ve kız kardeşlerime nisbetle (Allah onlara rahmet etsin) efdal olan nedir? (Bölümün numarası 9; Page No. 67) Onların yerine birini hacca göndermek mi, yoksa onların yerine bizim hac yapmamız mı? Zira biz, ecir ve sevap olanı istiyoruz.Soru 2: Ölen yirmi üç yaşındaki kız kardeşim (Allah ona rahmet etsin) on üç yaşında büluğa erdi ve iki sene Ramazan orucunu tutmadı. Bundan sonra onun oruç tutması gerektiğini ve keffaret gerektiğini öğrenince, iki ay oruç tutmaya başladı, ancak vefatından dolayı onu tamamlayamadı. Ancak o, iki ayın orucunu tamamlamaya niyet etmişti ve biz kaç gün oruç borcu kaldığını bilmiyoruz. Onun yerine oruç tutmak mı, yoksa sadaka vermek mi gerekir?Soru 3: On dört yaşındaki kız kardeşim (Allah ona rahmet etsin) H. 21 Zilhicce 1396 senesinde doğdu ve H. 16/1/1410 tarihinde vefat etti. Yani on dört yaşına girmesinin üzerinden bir ay geçmeden vefat etti. Vefatından yedi ay önce büluğa erdi, yani Ramazan ayından altı gün oruç tutmadı. Onun için ne yapmamız gerekir? Ona hac yapmak gerekir mi? Büluğa ermesi sebebiyle tutmadığı altı gün orucunu tutmamız gerekir mi? Kız kardeşlerin yahut annem için oruç ve hac gerekiyorsa, akrabalardan kimin yerine getirmesi daha faziletlidir? Zira hadiseden kurtulan üç erkek kardeşin hepsi âkil, baliğ, gücü yeten insanlardır.Soru 4: Bu hadise meydana geldiği zaman Nil'de boğulanlarla birlikte içinde paramın olduğu bir çanta da kayboldu. Bu paraların içinde, yanımda mallarımın zekatından kalan, Mısır'da vermeye niyet ettiğim bir meblağ
vardı.
(Bölümün numarası 9; Page No. 68) Kaybettiğimin yerine zekat vermem gerekir mi?Soru 5: Dokuz yaşındaki erkek kardeşimin dua etmemize, sadaka vermemize, hac yahut umre yapmamıza ihtiyacı var mıdır? Size çok teşekkür ediyoruz.
Cevap: Birinci olarak: Büluğa eren kız kardeşlerinin terekesinden zekatlarının verilmesi ve her birinin yerine hac yapılması gerekir. Efdal olan, onların yerine kendinizin hac yapmasıdır.İkinci olarak: Annenin yaptığı hac yeterlidir ve sadece niyet etmek suretiyle ikinci kere hac yapmak gerekmez. Buna rağmen onun yerine hac yaparsanız bu caizdir.Üçüncü olarak: Büluğa erdikten sonra iki yıl süreyle Ramazan orucunu tutmayan kız kardeşinizin yerine oruç tutmanız caizdir. Sizin zann-ı galibinize göre kalan günler sayısınca oruç tutarsınız ve kazasının gecikmesinden dolayı da her gün için bir fakiri doyurursunuz. Zira o, yirmi üç yaşına kadar tembellik göstermiştir. Aynı şekilde küçük kız kardeşinizin yerine, onun üzerinde geçmiş Ramazandan kalan altı günü tutmanız gerekir. Zira rivayet edildiğine göre Peygamber (s.a.v.) şöyle buyurmuştur:
Kim, üzerinde oruç borcu olduğu halde ölürse, velisi onun yerine oruç tutsun.
Dördüncü olarak: Nehirde kaybolan zekata bedel, fakirlere zekatı vermen gerekir. Çünkü o, hak sahiplerine ulaşmamıştır. (Bölümün numarası 9; Page No. 69) Başarı Allah'tandır! Allah, Peygamberimiz Hz. Muhammed'e (s.a.v.), ailesine ve sahabesine salat ve selam etsin.