Zâtlara ve manalara yemin etmek

Soru 3: Şu hadis yemin açısından zâtlarla manaları birbirinden ayırmaya delil olması sahih midir? Kim emanete üzerine yemin ederse bizden değildir. Hadisin sıhhat derecesi nedir? Böyle diyen bir kimsenin hükmü nedir? Onlara çağıranın hükmü nedir? Yalancı olduğu halde Allah'a bir şey için yemin eden adam, sadık (doğru sözlü) olduğu halde Allah'tan başkasına onu yüceltmek için yemin edebilir mi?

Cevap 3: Zâtlara yemin: "Nebi'ye veya falancaya" diye yemin etmektir. Manalara yemin: "emanete veya şarefime" diye yemin etmektir. Bu ikisi arasında fark yoktur. Bu tür yeminlerin hepsi Allah'ın dışındakilere yemin demektir. Soruda geçen söz konusu hadis: Kim emanete üzerine yemin ederse bizden değildir. Bu hadis, manalara yemin etmenin haramlılığı ile ilgili nastır. Emanet vb. şeyler. Bundan zâtlara yemin etmenin haramlılığı da anlaşılmaktadır. Çünkü o, Allah'ın dışındakilere yemin demektir. Nebi (s.a.v.)'in şu hadisi zâtlara yeminin haramlılığına delildir: Babalarınız üzerine yemin etmeyin. Hadis üzerinde ittifak edilmiştir. Ve şu hadisi de: Allahtan başkasına yemin içen, küfre -veya- şirke düşer. Ebu Davud ve Tırmizi sahih senedle rivayet etmişlerdir. Peygamber (s.a.v.) şöyle buyurmuştur: Allah’tan başkası üzerine yemin eden Allah’a şirk koşmuştur! Bunu İmam Ahmed sahih bir senedle Ömer (r.a.)'dan rivayet etmiştir. (Bölümün numarası 1; Page No. 133) Zâtlarla manaları birbirinden ayırarak, zâtlara yeminin cevazını iddia eden kişinin bu tasavvuru doğru değildir. Bu sözleri yanlıştır. Kabul edilemez. Nebi (s.a.v.)'den "babaların üzerine yemin etmenin haramlılığı" ile ilgili bu vb. hadisler; Allah'tan başkası asına yeminin haramlılığına mutlak olarak delalet etmektedir ve bu adamın iddialarını reddetmektedir. Yalancı olduğu halde Allah'ın adına yemin eden kimse, yemininde yalan söylediği için hata etmiştir. Çünkü o, gerçeğe aykırı bir şey için Allah'a yemin etmiştir. Yalan günahların en büyüğündendir. Doğru söylediği halde, Allah'tan başkasına yemin etmek şirk-i asğar (en küçük şirk)'tir. Şirk ise günahların en büyüğüdür. Eğer Allah'tan başkasına yemin eden kişi, bu yemin ettiği varlığı Allah'ın yüceliği seviyesine çıkarmayı amaçladıysa bu yemini en büyük şirk olur. Bu sebeple İbn-i Mesud (r.a.) şöyle dedi: "Allah’tan başkasına doğru yemin etmektense Allah’a yalan yere yemin etmek bana daha ehvendir” Başarı Allah'tandır! Allah, peygamberimiz Hz. Muhammed (s.a.v.)'e, âilesine ve sahabesine salât ve selam etsin.