Mütevatir ve âhâd hadisin tarifi

(6263) no'lu fetva: (Bölümün numarası 4; Page No. 366) Soru: Muhterem hocam, ben müslüman genç bir kızım. Şu inanç üzere yetiştim: Allah, İsa Mesih (a.s.)'ı asma girişiminden kurtardı. ona inananlardan birisini onun suretine sokup onun yerine asıldıktan sonra, onu kendi nezdine yükseltti. İsa (a.s.), Deccalı (Allah ona lanet etsin) öldürmek için kıyamet gününden önce yer yüzüne inecektir. Fakat ben bir kaç gün önce bir kitapta okudum. O kitap, Kahire Üniversitesi İslam Tarihi hocası prof. Ahmet Çelebi'nin "Mukâranetü'l-Edyan ve'l-İstişrak" kitabıdır. Onda şöyle diyor: İsa Mesih yükseltilmedi, düşmanlarının gözünden gizlendi, bir yerde normal bir ölümle öldü ve her hangi bir insan gibi kabre konuldu. Deccalı öldürmek üzere, İsa (a.s.)'ın Ahir zamanda ineceğine dair Allah Resûlü'nden rivayet edilen hadisler, âhâd hadislerdir ve itikadi konularda onunla amel edilmez. Buradaki mesele de itikadla ilgilidir. Yine bu görüşün, bazı büyük alimlerimizin görüşü olduğunu okudum. Şeyh Merâğı, Şeyh Şeltut, Şehid Seyyid Kutub ve diğerleri gibi. Doğrusu bu beni endişeye ve doğruyu bilmediğimi anlamaya sevketti. Şimdi sorum şu: Âhâd hadis nedir? Sahih-i Buhari ve Müslim'de rivayet edilse bile, hoca'nın dediği gibi itikadi konularda onunla amel edilmez mi?.


Cevap: Hadis, mütevatir ve âhâd diye iki kısma ayrılır. (Bölümün numarası 4; Page No. 367) Mütevatir: Yalan üzere birleşmeleri mümkün olmayan raviler topluluğunun her nesilde kendileri gibi bir topluluktan alıp naklettiği işitme ve görmeye dayanan hadistir. Âhâd: Bu şartlardan bir şartı taşımayan hadistir. Kur'ân gibi, Mütevatir hadis, itikadi ve fer'i konularda delil olarak alınır. Âhâd hadis, icma ile fer'i konularda delil olarak kullanılır. Alimlerin sahih olan görüşüne göre itikadi konularda da delil olarak alınır. İmam İbn Abdi'l-Ber ve Hatîb el-Bağdâdi itikad ve fer'i konularda icma olduğunu zikretmiştir. İtikadi konularda delil olmaz görüşünde olanların fiilleri görüşleriyle çelişmektedir. İtikatta ve usulde onu delil olarak kullanmış, bilakis bu konuda zayıf olanla bile delil getirmiştir. Başarı Allah'tandır! Efendimiz Muhammed'e (s.a.v.) ailesine ve sahabesine salât ve selam olsun.


Tags: