"Küçük cıhaddan döndük" ve "Kim bir kavmin dilini öğrenirse kötülüğünden emin olur" hadisleri

(585) no'lu fetva: Soru: İnsanların dillerinde dolaşan iki eserin doğruluğu hakkında ki, (Bölümün numarası 4; Page No. 435)  onlardan birincisi: Allah Resûlü'ne isnad edilen, gazvelerinden birinden döner dönmez söylediği şu sözdür: Küçük cihattan büyük cihada döndük. İkincisi: Yine Ona isnad edien şu sözüdür: Her kim bir toplumun dilini öğrenirse onların kötülük ve şerrinden emin olur.

Cevap: Birinci hadis, Resûlüllah'tan (s.a.v.) rivayet edilen, gazvelerinden birinden döner dönmez söylediği şu hadistir: Küçük cihattan büyük cihada döndük. Sahabeler: Büyük cihat nedir? diye sorunca: "O kalple (nefisle) cihat etmektir." buyurmuştur. Hadisi Gazali "Şerhu Acaibü'l-Kulub mine'l-İhya" kitabında, basiret erbabından naklin şahitleri ve kalp hastalıklalrının tedavisinde takip edilecek yol, şehvetlerin terki olduğuna şeriatın şahitlerinin beyanı babında zikretmiştir. Iraki "el-Muğni an Hamli'l-Esfar fi tahrici ma fi'l-İhyai mine'l-Ahbar" kitabında şöyle demiştir: Bu: Küçük cihattan büyük cihada döndük. hadisi Beyhakî "ez-Zühd" kitabında Cabir hadisinden rivayet etmiş ve şöyle demiştir: Bunun isnadında zayıflık vardır. Münavi bu hadisi aktardıktan sonra "Feyzü'l-Kadir Şerhu'l-Camiu's-Sağir" kitabında şöyle demiştir: Hadisi Beyhaki yine "ez-Zühd" kitabında Cabir'den rivayet etmiştir. Bu çok güzel bir cilttir. ve şöyle demiştir: Senedi zayıftır ve Iraki de ona tabi olmuştur.Suyuti "ed-Dürerü'l-Müntesira" kitabında İbn Hacer'den, onun (Bölümün numarası 4; Page No. 436) "Tesdidü'l-Kavs" kitabında, bu hadis üzerine konuşurken şöyle dediğini nakletmiştir: Bu dillerde dolaşan meşhur bir sözdür. Bu Nesai'nin "el-Küna" kitabında geçen İbrahim b. Ebi Able'nin sözlerindendir."Her kim bir toplumun dilini öğrenirse onların kötülük ve şerrinden emin olur" hadisine gelince: Araştırdığımız kadarıyla hadis alimlerinin kitaplarında ona rastlamadık. Belki o, bazı selefin sözü olabilir. Manası ise, doğrudur. Zira bir toplumun dilini öğrenen, kendisi hakkında ne konuştuklarını anlar ve onların kötülüklerinden emin olur.Yabancı dil öğrenme konusunda teşvik edilmesi, ihtiyaç anında meşrudur. Rivayet edildiğine göre Peygamber (s.a.v.) onun sözünü onlara ve onların sözünü de ona nakletmede kendisiyle yahudiler arasında emin sağlam bir vasıta olması için, Zeyd b. Sabit'e yahudilerin dilini öğrenmeyi emretmiştir.Başarı Allah'tandır! Efendimiz Muhammed'e (s.a.v.), âilesine ve sahabesine salât ve selam olsun.