İtikadda Âhâd hadislerin delil olması

Üçüncü soru, (5082) fetvadan: Soru 3: Bazı insanlar, âhâd yoluyla rivayet olunan hadislerin, itikatta delil olmayacağı görüşündeler. Çünkü bunlar zan ifade ediyor, inanç ise zan üzerine bina edilemez. Bu görüşü, dört imamdan ikisine dayandırıyorlar. Bu mevzudaki yorumunuz nedir?.

Cevap 3: Sahih Âhâd hadisler, delillerle desdeklendiği zaman bazen yakin ifade eder. Yoksa zannı gailp ifade eder. Her iki durumda da, inanç ve diğer şeri hükümlerin ısbatında onu delil olarak kullanmak gerekir. Bunun için bir çok deliller vardır ki, bunları Ebu Muhammed Ali b. Hazm "El-İhkam fi Usûlü'l-Ahkam" kitabının sünnet konularında ve Ebu Abdullah İbn Kayyim el-Cevziyye "es-Savâiku'l-Mürsele ale'l-Cehmiyye ve'l-Muattale" kitabında zikretmiştir. Buna örnek: Peygamber (s.a.v.), insanlardan birisini mektubuyla beraber, Kisra ve Kayser gibi, devletlerin krallarına ve ileri gelenlerine gönderiyor (Bölümün numarası 4; Page No. 365) ve mektuplarında onları islam akidesine ve şeriatına davet ediyordu. Âhâd olduğu için, bununla onlara delil olmayacak olsaydı, abes olacağı için mektubunu bir kimseyle göndermekle iktifa etmez ve itikatta âhâd haberle delil getirmeyenlerin iddiasında onlara delil olması için, mektubuyla tevatür derecesine ulaşacak sayıda kimse gönderirdi. Bir başka örnek: Peygamber efendimizin (s.a.v.) Muaz'ı Yemene vali olarak ve islam inancına ve şeriatına bir davetci olarak göndermesidir. Mektupları insanlardan biriyle göndermesi bunun delilidir. Efendimizin (s.a.v.) benzeri fiilleri örnek olarak verilebilir. Daha fazla delilleri saymak ve öğrenmek istersen geçen iki kitaba müracaat edebilirsin.Onların iddia ettikleri sözün, dört imamdan ikisine isnad edilmesine gelince, bunun doğruluk payı yoktur. Âhâd haberle delil getirileceğine dair dört imamın sözü ve bununla amel etmeleri herkesçe bilinen bir gerçektir.Başarı Allah'tandır! Efendimiz Muhammed'e (s.a.v.), âilesine ve sahabesine salât ve selam olsun.