İlk taksidi peşin diğer taksitleri belirili süre içinde almak şartıyla satış yapmak

(16747) no'lu fetva: Soru : A- Bazı otomobilleri müşteriye taksitle satıyoruz. Müşteriyle "Otomobilin taksitli fiyatı şudur. Şu miktar peşin ödenir. Kalanı için aylık taksitler şeklinde senetler yazılır." diye anlaşıyoruz. Fakat müşteri bizimle, şu anda yanımda peşin ödemeyi yapacak meblağ yoktur. Bunu, otomobili fuar dışındaki bir tüccara satıp ondan alacağım parayla ödeyeceğim" diye anlaşıyor. Bu işlem haram mı? Değil mi? B- Otomobili müşteriye taksitle satıyoruz. Taksit işlemleri bittikten sonra alıcı otomobili fuar dışından bir tüccara satıyor, ikinci alıcı da kendi karını aldıktan sonra aynı otomobili ikinci bir tüccara satıyor. Önceden yapılmış bir anlaşma yoksa, biz fuar sahipleri, bir kaç kez el değiştiren bu otomobili satın alabilir miyiz? C- Taksitle alışveriş yapan bazı müşteriler kendilerinin teşhir edilmesini istemiyorlar. Bizden satın aldığı otomobili peşin parayla satmamızı talep ediyorlar. Biz, o otomobili alıcı adına fuar dışından bir müşteriye satıp parasını teslim alabilir miyiz? Bizi bilgilendirirseniz, seviniriz. Allah sizi hayırla mükafatlandırsın.

Cevap : Fetva komisyonu zikri geçen soruyu inceledikten sonra şu fetvayı vermiştir: (Bölümün numarası 13; Page No. 163)  "İlk taksidi peşin, kalanları vadeyle ödenmesi koşuluyla bir otomobilin taksitli satışının hükmü nedir? Ancak müşteri otomobili başka bir insana satıp değerinin ilk taksidini ödeyecek, kalanları ise vadeleri dolana kadar zimmetinde borç olarak kalacaktır" şeklinde sorunun ilk kısmında belirtilen satışa, inşallah dini bakımdan bir engel yoktur. Fakat müşteriyle anlaşma yapmanız ya da değeri üzerinde görüşmeniz, otomobili size satandan teslim alıp onu tamamen mülkiyetinize geçirinceye kadar caiz değildir. Sorunun ikinci kısmına, yani, "Sattığınız malı, size borçlanan dışında birinden satın almanızın hükmü nedir? sorusuna gelince, eğer aranızda bu konuda bir anlaşma yoksa, bunda bir sakınca yoktur. Sorunun üçüncü kısmıyla ilgili olarak da şunu söyleyebiliriz: Bir kimse sizden vadeli satışla bir malı satın aldıktan sonra sizi o malı başkasına satmaya vekil tayin etse, borçlu malı satın aldıktan sonra onu eksiksiz teslim almışsa, bu işlemde bir sakınca yoktur. Vallahü a'lem. (Doğrusu en iyi Allah bilir) Allah en iyi bilendir Başarı Allah'tandır! Allah, Peygamberimiz Hz. Muhammed'e (s.a.v.) âilesine ve sahabesine salât ve selam etsin.