İki akdi birleştirmek

(19431) no'lu fetvanın ikinci sorusu: Soru 2: Burada Mısır'ın sahralarındaki sakinlerimizde şöyle bir satış şeklimiz var: (Bölümün numarası 13; Page No. 193) Bir kişi bir başkasına koyun veya deve satıyor. Fiyat veresiye oluyor ve peşine göre fazla oluyor. Süre de üç sene veya daha çok olabiliyor. Satıcı müşteriye koyunun bedelini ödedikten sonra kârda ortaklık şartı koşuyor. Müşteri bu süre zarfında koyunun bedelini ödeyemediği takdirde koyun sahibi koyunlarını alıyor müşteri de yem ve bakım masraflarını zarar çekiyor. Eğer bedeli öderse kalan üretimi aralarında bölüşüyorlar. Bir de şunu belirteyim: Müşteri koyunun bedelini üretimden sağladığı gelirden ödüyor. Bu yapılan, şer'i midir yoksa değil midir?

Cevap 2: Bu satım sahih değildir. Çünkü içinde iki akdi birleştirmektedir. Bunlar satım akdi ve kiralama akdidir. Yaptıkları işlem, yasak olan bir satım içinde iki satım işlemidir. Sonra bu, kar elde etmeye bağlanmış bir satış akdidir. Bunların ikisi de satım akdinin sıhhatine manidir. Bu satış, malı batıl yolla yeme niteliklidir. Çünkü müşteri malın bedelini ödemekten aciz kaldığında koyunların bakımı ve otlatılması gibi masraflar onun hesabından gitmektedir. Başarı Allah'tandır! Allah Peygamberimiz Hz. Muhammed'e (s.a.v.) âilesine ve sahabesine salât ve selam etsin.