Hata ile öldürmenin keffareti

(149) Numaralı fetva: Soru: Ben bir arabaya sahibim. Bir kaza geçirdim ve üç yolcu vefat etti. Bu meseleyle ilgili bir hakimden ne düşündüğünü sordum. Bana şöyle dedi: Şu üç şeyden birini yapmakta serbestsin. 1- Her vefat eden kişi için 2 ay peşpeşe oruç tutmak. 2- Veya herbir vefat eden kişi için bir köle azat etmek. 3- Her bir vefat eden kişi için 60 fakiri doyurmak. Benim altı ay oruç tutmaya veya 3 köle azat etmeye gücüm yetmez. Ben biraz para fakirlere vermek istiyorum. Her fakir için ne kadar para vermem gerekir. Bana açıklar mısınız? Allah sizi mükafatlandırsın.

Cevap: Hata ile öldürmeye sebep olan kişinin diyetin dışında keffaret ödemesi gerekir. Hür olan her bir kişi için, bir mü’min köleyi azat etmesi gerekir. Eğer buna gücü yetmezse her bir kişi için iki ay peşpeşe oruç tutması gerekir. Bu sene iki ay peşpeşe, bir zaman sonra iki ay peşpeşe, bir zaman sonra iki ay peşpeşe oruç tutman caizdir. Alimlerin sahih olan görüşlerine göre keffaretin fakirlere yemek olarak yedirilmesi caiz değildir. Allah Te'âlâ'nın sözü için Yanlışlıkla olması dışında bir mü'minin bir mü'mini öldürmeye hakkı olamaz. Yanlışlıkla bir mü'mini öldüren kimsenin, mü'min bir köle azat etmesi ve ölenin ailesine teslim edilecek bir diyet vermesi gereklidir. Meğer ki ölünün ailesi o diyeti bağışlamış ola. (Bu takdirde diyet vermez). Eğer öldürülen mümin olduğu halde, size düşman olan bir toplumdan ise mü'min bir köle azat etmek lâzımdır. Eğer kendileriyle aranızda antlaşma bulunan bir toplumdan ise ailesine teslim edilecek bir diyet ve bir mü'min köleyi azat etmek gerekir. Bunları bulamayan kimsenin, Allah tarafından tevbesinin kabulü için iki ay peşpeşe oruç tutması lâzımdır. Allah her şeyi bilendir, hikmet sahibidir. Ayeti kerimede keffaret olarak yemek yedirmek zikredilmemiştir. O ayette açıktır. Ayete göre, köle azat etmek, köle bulamayanın ise oruç tutması geçmektedir. Bunun dışında bir keffaret yoktur. Başarı Allah'tandır! Allah, peygamberimiz Hz. Muhammed (s.a.v.)'e, âilesine ve sahabesine salât ve selam etsin.