Hayvanların zekatı

(Bölümün numarası 9; Page No. 201)  Hayvanların zekatı. (Bölümün numarası 9; Page No. 202)  Develerin zekatı. (1802) no'lu fetva: Soru: Çölde, çalıştırılan develerden zekat vermeyen bir kavme rastladık. Bu develeri eşyalarını taşımak için çalıştırıyorlar. Mutemet kaynaklara müracaat ettik ve develerden onun verileceğine dair bir şey bulamadık. Çünkü her beş deveden zekat verilir. Şüphe yoktur ki, Allah'ın kitabından yahut Resûlünün (s.a.v.) sünnetinden bir nass ona dayanak olmadığı sürece her insan yanılabilir. Bu konuda Allah'ın kitabından yahut sünnetten bir delil var mıdır? Bizi bilgilendiriniz, Allah sizi hayırla mükafatlandırsın.

: Alimler, eğer nisaba ulaşırsa, saime olan deve, sığır ve koyundan zekat verileceği üzerinde icma etmişlerdir. Devede nisabın başlangıcı beş, sığırda otuz ve koyunda kırktır. Saime, yemle beslenenin tersine, otlarla ve benzerleriyle merada otlayan hayvan demektir. Avamil, sahiplerinin üzerinde yük taşıdığı hayvanlar demektir. Yemle beslenen ve çalıştırılan hayvanlardan zekatın farziyeti konusunda ihtilaf etmişlerdir. Alimlerin çoğunluğu, o ikisinden zekat verilmeyeceği görüşündedirler. Zira Ahmed, Nesai ve Ebu Davud'un Behz b. Hakim'den ve onun da babası kanalıyla dedesinden şöyle rivayet etmişlerdir: Ben Resûlüllah'ın (s.a.v.) şöyle dediğini işittim: Her kırk saime deve için üç yaşına girmiş dişi bir deve verilir. (Bölümün numarası 9; Page No. 203)  Hadisi oku. Develerde zekatın farziyetini onların saime olmasına bağlamıştır ki, yemle beslenenlerden zekat gerekmez. Çalıştırılan hayvanlara gelince, Hz. Ali'den (r.a.) rivayet edilen hadiste şöyle denmiştir: Çalıştırılan hayvanlardan zekat vermek gerekmez. İmam Malik ve bir gurup, yemle beslenen ve çalıştırılan hayvanlardan da zekatın farz olduğu görüşündedirler. Zira Buhari'nin Enes b. Malik'ten genel olarak rivayet ettiğine göre, Ebu Bekir es-Sıddık (r.a.) onu Bahreyn'e gönderdiği zaman şu mektubu yazmıştır: : Bismillahirrrahmanirrahim. Bu, Resûlüllah'ın (s.a.v.) müslümanlara takdir ettiği ve Allah'ın Resûlüne (s.a.v.) emrettiği zekat farizasıdır. Hangi müslümandan buna uygun olarak zekat istenirse, onu versin; kimden de ondan fazlası istenirse vermesin. Yirmi dört deve ve aşağısında, her beş devede bir koyun verilir. Deve sayısı yirmi beşe ulaştığında otuz beşe kadar bir yaşını bitirip iki yaşına basmış bir dişi deve verilir. Eğer o yoksa, iki yaşını bitirip üç yaşına basmış bir erkek deve verilir. Otuz altıya ulaştığında kırk beşe kadar iki yaşını bitirip üç yaşı­na basmış bir dişi deve verilir. Kırk altıya ulaştığında altmışa kadar, üç yaşını bitirip dört yaşına basmış erkek deveye çekilen bir dişi deve verilir. Altmış bire ulaştığında yetmiş beşe kadar dört yaşını bitirip beş yaşına basmış bir dişi deve verilir. Yetmiş altıya ulaştığında doksana kadar iki yaşını bitirip üç ya­şına basmış iki dişi deve verilir. Doksan bire ulaştığında yüz yirmiye kadar erkek deveye çekilen üç yaşını bitirip dört yaşına basmış iki dişi deve verilir. Yüz yirmiden fazla olduğunda her kırk devede iki yaşını bitirip üç yaşına basmış bir dişi deve ve her elli devede üç yaşını bitirip dört yaşına basmış bir dişi deve verilir. Kimin yanında yalnız dört devesi varsa onlara zekat yoktur, ancak sahibi isterse verebilir. Hadisi oku. Burada saime olmaktan (otlamaktan) bahsetmemiştir. Sahih olan cumhurun görüşüdür. Enes'in bu hadisi (Bölümün numarası 9; Page No. 204)  mutlak ve Behz'in hadisi ve Ali'in hadisi mukayyettirler. Mutlak olan, mukayyet olana hamledilir. Usul ve ıstılah alimleri arasında bilinen kaide de böyledir. Başarı Allahtandır! Efendimiz Muhammed'e (s.a.v.), âilesine ve sahabesine salât ve selam olsun.