Satıcının, "mal geri alınmaz ve değiştirilmez" ibaresini yazması

Satıcının, "mal geri alınmaz ve değiştirilmez" ibaresini yazması (13788) no'lu fetva: Soru: Bazı ticaret mahalli sahiplerinin, faturaları üzerine yazdıkları "satılan mal geri alınmaz ve değiştirilmez" cümlesinin yazılmasındaki şeri hüküm nedir? Bu şart dini olarak caiz midir? Bu konuda zât-ı âlinizin tavsiyeleri nedir?

Cevap: Geri alınmamak ve değiştirilmemek şartıyla malın satımı caiz değildir. Çünkü bu, sahih olmayan bir şarttır. Çünkü bunda zarar ve bilinmezlik söz konusudur. Çünkü satıcının bu şartla kastı, ayıplı da olsa malı almaya müşteriyi mecbur bırakmaktır. Onun bu şartı koşması, maldaki mevcut ayıplardan onu beri' kılmaz. Çünkü o ayıplı ise, ayıplı olmayan bir malla değiştirme yahut müşteri ayıbın karşılığını alma hakkına sahiptir. Zira paranın tamamı, sağlam malın karşılığıdır ve satıcının, bir kusurun bulunmasıyla birlikte parayı alması, haksız olarak almaktır. Çünkü din, örfi olarak satılan malın kusurdan salim olma şartını lafzî olarak şart koşmanın yerine koyarak, kusurun ortaya çıkmasıyla birlikte geri vermesi mümkün olsun diye, kusurdan salim olması için, örfi şartı lafzî şart gibi değerlendirmiştir. Başarı Allah'tandır! Allah, Peygamberimiz Hz. Muhammad (s.a.v.)'e âilesine ve sahabesine salât ve selam etsin.