Yolunu kaybeden deve

(130) no'lu fetva: Hamd yalnız Allah'adır. Salât ve selam, kendisinden sonra peygamber gelmeyecek olan Hz. Muhammed'in üzerine olsun. Şöyle ki; Bilimsel Araştırma ve Fetva Daimi Komisyonu, sayın Ehsâ emirinin, Fehid b. Furey el-Cabir'in dilinden, Sayın İlmi Araştırmalar, Fetva, Davet ve İrşad İdaresi Başkanına sorduğu fetva hakkında bilgi sahibi olmuştur. Yüksek Alimler Konseyi Genel Sekreterliği tarafından verilen hicri 7 / 5 / 1932 tarihli 719 numaralı fetvanın metni şöyledir: Yebrin halkından Fehid b. Furey el-Cabir bize müracaat etti. O, Yebrin'de bir çok uyuz, kimin olduğu bilinmeyen ve üzerine damgalar bulunan (Bölümün numarası 15; Page No. 463) devenin bırakıldığını ifade ediyor ve onların müşahede altına alınmasını istiyorlar. Çünkü develer diğerlerini de telef edecekler. Aynı zamanda, hükumetin develeri müşahede altına almada gerekli olan arama, yakalama, besleme ve iyileşene kadar tedavi etmek suretiyle karşıladığı masraflara göre, kendilerine yarım ya da daha az miktarda pay ayrılmasını talep ediyorlar. Bunun için sizden zikredilenleri göz önüne alarak görüşünüzü istiyoruz ki onları bırakmak, ölmelerine ve sağlıklı develere de enfeksiyon yayılmasına sebebiyet verir.

Cevap: Fetva Komisyonu konuyu araştırdıktan sonra aşağıdaki şekilde yanıt verdi: Zikredildiği gibi üzerlerinde damga bulunması sahiplerini bulmayı kolaylaştırır. Büyük ihtimalle sahipleri Yebrin halkı ve çevresinden olmalıdır. Onların kim olduğunu öğrenmek ve iletişim kurmak için çaba sarf etmek gerekir. Bu, onlara develerin kontrolünü ele almak ile hayvanlarını gerektiği şekilde tedavi ettirmeleri için harcadıkları zahmete yardımcı olmak ve malı korumaya yönelik bir fiildir. Resulullah (s.a.v.) malın zayi edilmesini yasaklamıştır. Bu kişilerin hasta develerin iyileşene kadar, diğerleriyle karıştırılmasından men edilmeleri, zarar verme korkusundandır. Nitekim Peygamber (s.a.v.) şöyle buyurmuştur: Zarar vermek de zarara uğramak da yoktur. ve yine Hasta hayvan sağlam hayvanla karıştırılmasın. (Bölümün numarası 15; Page No. 464) buyurmuştur. Eğer uyuz develerin sahibi bulunamazsa o bölgenin başkanı sağduyu ve emanet kuruluna develerin kontrolünü ele almalarını ve hasta develerin sağlıklı develere karışmalarını engellemelerini emreder. Develere bakmak, beslemek, yemlemek ve tedavi ettirmek belirli bir ücretle onlara ait olur. Ücreti belirlemek de bölgenin İslam Hükumeti Görüş Komitesi'nin görevidir. Kimsenin develeri yakalaması ve tedavi ettirmesi gerekmez. Yine kimse komisyona müracaat etmeksizin hayvanları suya ulaşmaktan men edemez. Hükumetin bunu yapması ise, kargaşayı önlemek, hırsı engellemek, insanları başkasının malına musallat olmaktan alı koymak ve malları batıl yolla yemekten alıkoymak içindir. Başarı Allah'tandır! Allah, Peygamberimiz Hz. Muhammed'e (s.a.v.), âilesine ve sahabesine salât ve selam etsin.