Altıncı soru (9580) numaralı fetvadan: Soru 6: Şu hadisi doğru anlayabimemiz için doyurucu bir açıklama istiyorum: Eğer siz Allah'a hakkıyla tevekkül etseydiniz,sizi kuşları rızıklandırdığı gibi rızıklandırırdı.Sabah aç çıkıp akşam tok dönerler.
Cevap 6: Hadis Hz. Ömer (radiyallahu anh)'dan mervidir. Rasulullah (sallallahu aleyhi ve sellem) buyurdu ki: Eğer siz Allah'a hakkıyla tevekkül etseydiniz, sabah aç çıkıp akşam tok dönen kuşlar gibi, sizi rızıklandırırdı. Bu hadisi Ahmed b. Hanbel, Tirmizi, Nesai, İbn-i Mace, İbn-i Hibban ve Hakim rivayet etti. . Tirmizi "Hasen ve sahih"tir demiştir. (Bölümün numarası 1; Page No. 380) Tevekkülün hakikati, dünyevi ve uhrevi işlerde, yararlı şeylerin elde edilmesi ve zararların defedilmesi hususunda kalbin Allah'a sıdk ile itimat etmesidir. Hadisin anlamı şudur ki: Eğer insanlar, yararlı şeylerin elde edilmesi ve zararların def'i hususunda Allah'a kalben tam tevekkül etseler, ona külliyen dayanıp güvenseler ve uygun sebeplere sarılsalar, Allah onları en basit sebeplerle bile rızıklandırır, tıpkı kuşları, sadece yuvalarından çıkıp dönmeleriyle rızıklandırdığı gibi.. Gerçi bu da bir çeşit rızık talebidir, ancak basit bir çabadır. Tevekkülü gerçekleştirmek, Allah tealanın takdir ettiği ve kainatı o kanunlara göre yürüttüğü sebeplere sarılmaya aykırı değildir. Nitekim Cenab-ı Allah tevekkülü emretmekle beraber, sebeplere sarılmayı da emretmiştir. Sebeplere sarılmak itaat, ona kalben tevekkül ise imandır. Allah teala buyurdu: Allah'tan korkun ve müminler yalnızca Allah'a güvensinler. Tevekkülü -ki emredilen sebeplere sarılmak demektir- takva ile beraber zikretti. Emredilen sebeplere sarılmaksızın tevekkül, sırf acizliktir, bir miktar tevekkül ile karışmış olsa bile.. Kula düşen, tevekkülünü acz, aczini tevekkül yapmamaktır. Bilakis tevekkülü, maksadın elde edilmesi için gerekli olan sebepler cümlesinden görmesi gerekir. Başarı Allah'tandır! Efendimiz Muhammed'e (s.a.v.), âilesine ve sahabesine salât ve selam olsun.