Doğru söylediğini zannederek yemin etti

(343) Numaralı fetva: Soru 1: Yanında bazı arkadaşlarına ait yüz riyal para vardı. Ondan elli riyalını ona verdi ve bir süre sonra arkadaşı elli riyalı verdiğini inkar etti. Ona şöyle dedi: "Aileme haram olsun, ben sana elli riyalı verdim." Şu ana kadar da ona elli riyalı verdiğine inanıyor ve soruyor: İnandığında bir hata ortaya çıksa ona bir şey gerekir mi?

Cevap 1: Durum soru soranın söylediği gibi arkadaşına elli riyal teslim etmişse, fiili olarak ona teslim ettiğine inanmasından dolayı, daha sonra inandığı şeyde bir hata ortaya çıksa bile, ona yemin bozma terettüp etmez. Zira Allah Te'âlâ şöyle buyurmuştur: Yanılarak yaptıklarınızda size vebal yok; fakat kalplerinizin bile bile yöneldiğinde günah vardır. Peygamber (s.a.v.) de şöyle buyurmuştur: Allah ümmetimden hata, unutma ve mecbur edilme (ikrâh) hallerini affetmiştir. (Bölümün numarası 23; Page No. 61) Çünkü o, muhalefet etmeyi kasdetmemiştir ve bundan dolayı yemini bozmuş olmaz. Bu, ilim ehlinden bir topluluğun görüşüdür. Yine bu, Şafii mezhebinin görüşüdür ve onu "Hulasa"da yazmıştır. "Füru' " da ise şöyle demiştir: "Bu açık olan görüştür." "İnsaf" ta ise: "Doğru olan budur" demiştir. Şeyhu'l-İslam Takıyyü'd-Din İbn Teymiyye de bunu tercih etmiştir. Soru 2: Aralarında ortak oldukları yer konusunda amca oğlunun sebep olduğu, kendisiyle amca oğlu arasında bir anlaşmazlık vardı. Ona dedi ki: "Hadiseyi izale etmek haramdır." Sonra hadiseyi dondurmak üzere amca oğlu ile anlaşma oldu. Şunu soruyor: Bu haram kılmaya yönelik ona ne gerekir? Cevap 2: Durum soru soranın söylediği gibi, amca oğluna: "hadiseyi izale etmek haramdır" demiş, sonra olayı dondurmak üzere, amca oğlu ile anlaşmışsa, yeminini bozmuş olur ve bundan dolayı yemin keffareti gerekir: Bu da on fakiri doyurmak, yahut onları giydirmek ya da mü'min bir köle azat etmektir. Buna imkan bulamazsa, üç gün oruç tutmaktır. Efdal olan, bunun arka arkaya olmasıdır. Zira haram kılmasında soru soran, ailesini zikretmemiş ve sadece şöyle demiştir: "Hadiseyi izale etmek haramdır." Bu haramlılığın, onun zevcesiyle muaşeretinde bir tesiri yoktur.Başarı Allah'tandır! Allah, peygamberimiz Hz. Muhammed (s.a.v.)'e, âilesine ve sahabesine salât ve selam etsin.