Birden çok vasiyeti olan kimsenin bunlardan hangisini yapacağı

(2276) no'lu fetva: Komisyon, Şeyh Süleyman tarafından sorulan soruya muttali olup araştırdı. Sorunun metni şöyledir: Amcam Muhammed b. Süleyman vefat etti. Bir oğlu ve bir kızı kaldı. Kendisinin bu iki çocuktan başka mirasçısı yoktur. Kendisi miras olarak bıraktığı mal arasında Şuayb'da Karîne'e bulunan iki hurmalıktaki payı da vardır. Bunlardan biri (Bölümün numarası 16; Page No. 275) Ümmü Sâkî adındaki hurmalıktaki payıdır. Burada sahip olduğu hurma ağacı sadece otuz ağaçtan ibarettir. Diğeri ise Nek'a adındaki hurmalıktaki payıdır. Orada sahip olduğu hurma ağacı sayısı da doksan ağaçtır. Nak'a'daki mülkiyetine tarıma elverişli bir arazi de dahildir. Amcam malının üçte birini vasiyet etti ve beni de bunun başına yönetici yaptı. Varisleri malının üçte birinin tespitini istedi. Ve Hureymela'daki Şuayb mahkemesine baş vurdular. Mahkeme bu iş için bir heyet görevlendirdi. Heyet de üçte birin Nak'adaki maldan ayrılmasını kararlaştırdı. Çünkü amcamın Ümmü Sâkî'deki payı, malının üçte birini karşılamıyor. Ancak malın parçalanması hem ona ve hem de varislere zarar veriyor. Vasiyete göz attığımızda onun bundan daha eski bir başka vasiyetinin olduğunu gördük. Ancak içeriği ifade bakımından son vasiyetine benzemiyordu. Ama amacı son vasiyeti ile aynı idi. Ben bu vasiyetin görevlisi olarak maslahatın üçte birde olduğunu düşünüyorum. Ve yine benim düşünceme göre bunun heyetin zikrettiği gibi Nak'a'daki mallardan ayrılması daha iyi olur. Çünkü Nak'a toprağı ve ağaçlar açısından en iyi hurmayı yetiştirir. Sonra Nak'a hurması, daha genç, Ümmü Sâkî hurması ise daha yaşlıdır. Fakat ilk vasiyette zikredilen ikinci vasiyette yer almıyor ki üçte birden yerine getirilebilsin. Her iki vasiyete de bakılmasını ve bunların hangisine göre amel edileceğinin bildirilmesini rica ediyorum. Hakim bizden fetva istememizi talep ettiği için meseleyi sizlere arz ettik. Bir de şunu belirtelim. Vasiyet sahibi, son vasiyetinden sonra on sene daha yaşadı ve sadece kurban kesti. Bir kurban kendisi bir kurban da ana babası ve çocukları için kesti. Ben bu meseleyi yakından bildiğim için ek bilgi olarak size sunuyorum.

(Bölümün numarası 16; Page No. 276) Cevap: Komisyon soru ekindeki iki vasiyeti de inceledi ve aşağıdaki cevabı verdi. Olay sorudaki gibi olmuşsa 1373 h. tarihini taşıyan ikinci vasiyete göre hareket etmek gerekir. Çünkü vasiyet sahibi malının üçte birinden bir kurban kendisi, bir kurban anne ve babası, bir kurban da oğlu Abdullah ve kız kardeşleri için devamlı olarak kesilmesini vasiyet etmiştir. Sûk'taki Esleyi ve Kuleyb el- Füheyd'i el-Ğarib mescidine vasiyet etmiştir. Vasiyetini Nak'a'daki malın üçte birinden yapmak uygun olur. Zira heyetin zikrettiği gibi Ümmü Sâkî'deki hissesi üçte biri karşılamıyor, sonra malın parçalanması varislere zarar veriyor, soruda Nak'a hurmasının toprağı ve ağaçlarının kalitesi itibarıyla Ümmü Sâkî'den daha üstün olduğu belirtiliyor, Nak'a hurmalarının genç, Ümmü Sâkî hurmasının yaşlı olduğu ifade ediliyor. Ve ilk vasiyetinde zikredilen şeyler, üçte biri uygulamaya imkan verecek şekilde son vasiyetinde zikredilmiyor. Başarı Allah'tandır! Allah, peygamberimiz Hz. Muhammed'e, âilesine ve sahabesine salât ve selam etsin.