Bayram Namazları

Bayram Şiarı

Müslümanların iki bayramı vardır: Ramazan ayından sonra kutlanan Ramazan bayramı ve Arefe gününden sonra kutlanan Kurban bayramı.

Cahiliye dönemindeki bayramlar yerine Allah bize bu iki bayramı lutfetti. Enes bin Malik şöyle demiştir: Cahiliye insanlarının senede iki gün kutladıkları iki bayramları vardı,

Rasülullah Medine’ye geldiği zaman şöyle buyurdu: “İki gününüz vardı ki siz bunlarla oyalanıyordunuz, Allah bu günlerinizi çok daha hayırlılarıyla tebdil etti; Fıtır bayramı ve Kurban bayramı.” [Nesai rivayet etti]

Müslümanların, gayrimüslimlerin bayramlarını kutlamaları ve onlara iştirak etmeleri caiz değildir. Zira bayramlar dinlerin en büyük göstergeleri ve sembolleridir.

Zira Cenab-ı Hak şöyle buyurmaktadır: «O halde bütün Ehl-i kitabın aralarında, Allah’ın sana indirdiği ile hükmet, sana gelen bu hakikati terkedip de onların keyiflerine uyma!» (Maide: 48)

Bayram Namazlarının Hükmü

Bayram namazlarını kılmak farz-ı kifayedir. Yani yeterli kişinin kılmasıyla sorumluluk diğerlerinden kalkar. Rasülullah (sallallahu aleyhi vesellem), kılınmasını emretmiştir.

Hatta küçük büyük kadınların dahi velev ki hayızlı olup kılamasalar bile hazır bulunmalarını emretmiştir. Farz-ı kifaye olmasının delilleri ise şunlardır:

1. Cenab-ı Hakk’ın Kevser Suresinde «Rabbin için namaz kıl, kurban kes.» emri.

2. Rasülullah (sallallahu aleyhi vesellem)’in kadınlara bile emri.

Nitekim Ümmi Atiyye şöyle demiştir: “Resûlullah (sallallahu aleyhi vesellem) bize bayram günleri (namazı) perde ehli genç kızları (da) çıkarmamazı emretti. Kendisine: Hayız olanlar (ne yapacak)? denilince; “Onlar da (çıksınlar da) hayr’a ve müslümanların dualarında hazır bulunsunlar” [Buhari rivayet etti] buyurdu.

Bayram Namazlarının Vakitleri

Bayram namazlarının vakti güneş doğup bir mızrak boyu yükselmesinden başlar, zeval vaktine kadar devam eder.

Kurban bayramı namazını mümkün mertebe erken kılıp insanların kurban kesecekleri vakti genişlermek sünnettir.

Ramazan bayramı namazını ise erteleyip insanların sadaka-i fıtır verecekleri zamanı genişletmek de sünnettir.

Bayram Namazlarının Kılınışı

Bayram namazları ezansız ve kametsiz, sesli olarak kılınan iki rekattan oluşur. Kılınış şekli ise şöyledir:

1. İftitah tekbirinden ve istiftah duasından sonra, teavvuzdan ve kıraatten önce yedi tekbir getirilir.

2. Euzu-besmele çekilir. Fatiha ve sure okunur. İlk rekatta A’la veya Kaf suresi, ikinci rekatta ise Ğaşiye veya Kamer suresini okumak sünnettir.

3. İkinci rekatta ise kıyam tekbirinden sonra beş defa tekbir getirilir. Doğru olan görüşe göre bütün bu tekbirlerde el kaldırılmaz.

4. Her iki tekbir arasında Allah’a hamd edilir, O’na sena okunur ve Rasülullah’a salavat getirilir.

5. Namaz bitirildikten sonra imam hutbeye çıkar ve aralarını hafif bir oturuşla ayırmak üzere iki hutbe okur.

6. İmam hutbede Ramazan veya Kurban olmasına göre, konuyla ilgili bir hutbe verir.

Bayram Namazlarının Yeri

Bayram namazlarının camide değil de namazgahta kılınması sünnettir. Ama bir ihtiyaca binaen camide kılınırsa da bunda herhangi bir sıkıntı yoktur.

Bayram Namazlarının Müstehapları

1. Erkeğin bayram namazına engüzel elbiseleriyle gitmesi. Kadınların süslenmeyip, kendilerini güzel göstermemeleri.

2. Camiye gelenin tekbir getirip ön safa geçmesi.

3. Camiye giderken yürüyerek gidip, gidiş ve geliş yollarını farklı kılması. Cabir (radıyellahu anh) şöyle demektedir: “Allah Rasulü (sallallahu aleyhi vesellem) bayram günü camiye gidip gelirken farklı yolları kulanırdı.” [Buhari rivayet etti]

4. Ramazan bayramında namaza gidilirken tek sayılı (3-5 gibi) hurma yiyip öyle gidilmesi. Kurban bayramında namaza giderken ise hiç bir şey yemeden gidilmesi.

5. İnsanlar fıtır sadakalarını daha rahat versinler diye Ramazan bayramı namazını geciktirilmesi. Kurban bayramı namazının ise erkenden kılınması.

Bayramların bazı hükümleri

1. Bayram namazından önce ve sonra namaz kılınacak yerde nafile namaz kılmak mekruhtur. Ama eğer camide kılınacaksa tahiyyatı mescit namazı kılınabilir.

2. Namazı kılamayan birinin, onu tek başına, şekline uygun bir biçimde kılması sünnettir. Rekat kaçıranda, kaçırdığı rekatı şekline uygun kılacaktır.

3. Tekbirin şekli: Allahu ekber, Allahu ekber, la ilahe illallah, vallahu ekber, Allahu ekber, velillahil hamd. Veya Allahu ekber, Allahu ekber, Allahu ekber kebiren.

4. Erkeklerin tekbirleri getirirken seslerini yükselmesi kadınların ise seslerini alçaltması sünnettir.

5. Ramazan bayramında tekbirler bayram günü imsak vaktinde başlar, imam namaza gidinceye kadar devam eder.

Kurban bayramına gelince Arefe günü sabah başlar bayramın dördüncü günü güneşin batmasıya sona erer.

Çarşıda, pazarda, yollarda, evlerde ve her cemaatle kılanan farz namazın arkasında bu tekbir getirilir.

Yönlendirmeler

1. Müslümanların birbirleriyle bayramlaşmaları müstehaptır. Şöyle ki: “Allah benden ve senden Kabul etsin.” Denir .

2. Bayramda isnanların sevinmeleri ve bu sevinçlerini belli etmeleri müstehaptır. Bayramlaşmada da önce yakınından başlayarak bayramlaşmak daha uygundur.

3. Bayramlar küskünlüklerin giderilmesi ve dargınlıkların izale edilmesi için birer fırsat olup değerlendirilmelidir.

4. Bayramlarda kabir ziyaretleri meşru değildir. Zira bayramın sevinç ve mutluluğuna zıt bir durumdur.

5. Bayramlarda eş dost ve akrabalardan muhtaç olanlara yiyecek ve giyecek dağıtarak sevindirmek meşrudur.

Çünkü bayramlar sevinme ve mutlu olma günleridir. Zira Cenab-ı Hak şöyle buyurmaktadır: «De ki; Allah’ın lütfuyla, rahmetiyle evet sadece bununla sevinin!» (Yunus:58)

6. Müslümanların bayram günlerinde caiz olmayan şeylerle eğlenmeleri caiz olmaz. Kızlı erkekli karışık eğlenceler, şarkılar, haram oyunlar gibi.