Şaban ayı ortasının faziletiyle ilgili gelen rivayetler

(Bölümün numarası 3; Page No. 61) (884) Numaralı fetvanın ikinci sorusu: Soru 2: Bazı âlimler, Şaban ayının ortasının ve onda oruç tutmanın fazileti ve o geceyi ihya etme ile ilgili hadisler olduğunu söylüyorlar. Bu hadisler sahih midir, değil midir. Eğer sahih ise, bize anlaşılır bir şekilde açıklayın. Eğer sahih değilse izahını rica ediyorum. Allah sizi sevaplandırsın.

Cevap 2: Şaban ayının çoğu günü hakkında oruç tutmanın faziletine dair sahih hadisler varit olmuştur. Ancak bu günlerin hangileri olduğu belirtilmemiştir. Sahihayn'da Aişe (r.a.)'dan şöyle rivayet edilmiştir: Resûlüllah'ın (s.a.v.) Ramazan dışında bir ayı kamilen oruçlu geçirdiğini görmedim, Şaban ayından daha fazla oruçlu geçirdiği bir ay da görmedim. Çok azı hariç Şaban ayında oruç tutardı. Üsame b. Zeyd hadisinde o, Peygamber (s.a.v.)'e şöyle demiştir: (Ya Rasûlellah), Şaban'da tuttuğun kadar hiç bir ayda oruç tuttuğunu görmedim. Efendimiz buyurdu ki: Bu ay Receple Ramazan arasında insanların gafil olduğu bir aydır. Bu öyle bir aydır ki, ameller, Âlemlerin Rabbine bu ayda yükseltilir. Ben oruçlu iken amellerimin yükseltilmesini severim. Onu İmam Ahmed ve Nesai rivayet etti Peygamber (s.a.v.)’in Şaban ayında belli bir günde oruç tuttuğuna dair sahih hadis yoktur. Ancak Şaban ayının ortasında geceyi ibadetle ve gündüzü oruçla geçirdiğine dair zayıf hadisler vardır. Onu İbn-i Mâce Sünen'inde Peygamber (s.a.s.)'in şöyle dediğini (rivayet edildi) rivayet etti. (Bölümün numarası 3; Page No. 62) Şaban Ayının onbeşinci gecesi olunca gecesini ibadetle geçirin, gündüzünü de oruç tutun. Zira Allah Teâla o gece güneşin batmasından itibaren dünya semasına iner ve şöyle der: İstiğfar eden yok mu, onu bağışlayayım. Rızık isteyen yok mu, ona rızık vereyim.Hastalığa mübtela olan yok mu, ona afiyet vereyim. Bu hal şafak atıncaya kadar böyle devam eder. İbn Hibban Sahihi'nde, şaban ayının ortasının gecesini ihya etmenin faziletine dair sahih saydığı rivayetler zikretmiştir. Aişe (r.a.) şöyle dedi: "Bu gece (Şaban'ın onbeşinci gecesi) Peygamber (s.a.v.)’i (odanın içinde) aramaya başlamıştım ki (O’nu) başını secdeden kaldırırken buldum. Buyurdu ki: “Ey Aişe, Allah ve Resulü’nün seni korkutmasından mı korktun? dedim. Hz. Aişe validemiz “Diğer hanımlarından birinin yanına gittiğini zannettim” dedi. Peygamberimiz buyurdu ki: Allah Te'âlâ Şabanın 15.gecesinde (bu gecede) dünya semasına iner, Ben-i Kelb kabilesinin koyunlarının tüyleri sayısınca insanları bağışlar." Buhari ve diğerleri bu hadisi zayıf saymışlardır. Alimlerin çoğu Şaban ayının ortasında geceyi ihya etme ile ilgili gelen hadisleri zayıf kabul etmişlerdir. Hadis alimlerinden İbni Hibban bu konudaki hadisleri sahih saymada geniş davranmıştır (yani sahih kabul etmiştir). (Bölümün numarası 3; Page No. 63) Özetle, Hadis muhakkiklerine göre, Şaban ayının ortasında geceyi ihya etme ve sabahında oruç tutma ile ilgili gelen hadisler sahih değildir. Bu sebeple o geceyi ibadetle geçirmeyi ve o güne has oruç tutmayı reddetmişlerdir. Dediler ki: Bu bidattir. Kullardan bir grup bu konuda gelen zayıf hadislere dayanarak bu geceye önem vermişlerdir. Bu görüş de meşhur olmuş ve insanlar onlara tabi olmuştur. Onlara göre bu güzeldir. Bilakis onlardan bazıları Şaban ayının ortasındaki geceyi yüceltme konusunda ileri giderek şöyle demişlerdir: O öyle mübarek bir gecedir ki, Kur’ân o gece nazil olmuştur. Yüce Allah’ın her emri o gece gelir. Bu yorumlarını Allah’ın şu ayetinden çıkarmaktalar: Biz onu (Kur'an'ı) mübarek bir gecede indirdik. Kuşkusuz biz uyarıcıyızdır.(3) Katımızdan bir emirle her hikmetli işe o gecede hükmedilir. Bu apaçık bir hatadır. Kur'ân'ı maksadından saptırıp tahrif etmektir. Çünkü ayetteki mübarek gece kadir gecesidir. Allah Te'âlâ'nın sözü için Biz onu (Kur'an'ı) Kadir gecesinde indirdik. Bu konuda gelen hadislere göre Kadir gecesi Ramazan ayındadır. Allah Te'âlâ'nın sözü için Ramazan ayı, insanlara yol gösterici, doğrunun ve doğruyu eğriden ayırmanın açık delilleri olarak Kur'an'ın indirildiği aydır. Başarı Allah'tandır! Allah, Peygamberimiz Hz. Muhammed (s.a.v.)'e, âilesine ve sahabesine salât ve selam etsin.