Намози ҷаноза

Васфи ғусл додани мурда

1. Мурдаро бар тахти ғусл мегӯзоранд, пас аз он авраташро мепӯшонанд, баъд аз он либосҳояшро аз танаш мекашанд ва ӯро аз анзор дар утоқе ва ё монанди он, пинҳон медоранд.

2. Барои ғуслдиҳанда мустаҳаб аст, ки дар ҳини ғусл додан бар дасташ порчае бипечонад.

3. Ғуслдиҳанда сари мурдаро баланд мекунад, то ба нишастан наздик шавад, пас аз он дасташро бар шиками мурда кашида, фишор медиҳад,

пас аз он шармгоҳи пасу пеши мурдаро пок мекунад ва агар дар онҳо наҷосате буд, мешӯяд.

4. Нияти ғусл намуда, бисмиллоҳ мехонад.

5. Ғуслдиҳанда мурдаро вузӯ медиҳад, монанди вузӯи намоз, магар мазмаза ва истиншоқ, ки ба даст кашидан ба даҳану бинии ӯ, иктифо мешавад.

6. Сари мурда ва риши ӯро бо оби сидр ва ё собун ва ё монанди он, мешӯяд.

7. Тарафи ростро шуста, сипас тарафи чапро мешӯяд, баъд аз он ғусли соири баданро анҷом медиҳад.

8. Мустаҳаб аст, то дар шустани охир, кофӯр бизананад.

9. Мурда хушк карда мешавад.

10. Он чӣ зоил карданаш аз мурда машрӯъ аст, монанди гирифтани нохунҳо ва мӯи зери нофу бағал, онро анҷом медиҳад.

11. Мӯи зан, гесӯ бофта шуда ва ба пушти сар андохта мешавад.

Шуянда сари мурдаро мебардорад.

Шуянда дасташро бо порчае мепечад

Мурда бар тахти шустушӯ гузошта мешавад

Шӯянда, бар шиками майт бо дасташ, фишор медиҳад

Мурда вузӯ дода мешавад, монанди вузӯи намоз.

Сару риши майт бо бо об ва сидр, шуста мешавад.

Аввал тарафи рост ва баъд тарфи чапи мурда, шуста мешавад.

Майит хушк карда мешавад.

Кафан кардани мурда

1. Суннат онаст, то мурдаро дар се порчаи пахтагии сафед кафан кунанд, ки баданаш аз он дида нашавад, тамоми баданашро бипушонад, дар он муғолот набошад.

Ва зан дар панҷ порчаи сафед, изор ва чодару пироҳан ва ду лифофа, кафан карда мешавад.

Ва кӯдак дар як порча ва ё се порча низ ҷоиз аст ва духтари кӯчак дар пироҳан ва ду лифофа, кафан карда мешавад.

2. Ба се қитъа аз порчаҳои кафан, бахӯр дуд карда мешавад, (ба далели фармудаи он ҳазрат (с) ҳаргоҳ ба майт хушбӯии бахӯр кардед, онро тоқ бигардонед). [Ба ривояти Ибни Ҳиббон]

3. Ин порчаҳои сегона болои ҳам паҳн мешавад ва дар миёни онҳо махлуте аз хушбӯи, монанд анбар, кофӯр ва миск гузошта мешавад, магар ин, ки мурда дар ҳолати эҳром бошад,

ба кафанаш бахур ва ё хушбӯии дигар зада намешавад, ба далели фармудаи он ҳазрат (с): (Ба хушбӯи тамосаш надиҳед). [Ба ривояти Бухорӣ]

4. Мурда рӯи ин порчаҳо ба пушт хобонида мешавад, пас аз он гушаи чапи қисмати болоро гирифта бар бахши рост паҳн кунанд, сипас гушаи ростро бар чап кунанд.

Ба ҳамин гуна порчаҳои дуввуму саввумро низ мепечанд, баъд аз он он чӣ боқӣ мемонад, ба тарафи сар мегардонанд ва бо ришта онро гиреҳ мезананд, то боз нашавад ва ба ҳангоми ба хоксупорӣ онро мегушоянд

5. Пӯшонидани ҳамаи бадан дар кафан, воҷиб аст, магар ин, ки ҷуз порчаи кӯтоҳе дар дастрас набошад,

пас онро ба сӯи сараш паҳн кунанд ва тарафи пойҳояшро бо наботи хушбӯе ба номи азхар мепӯшонанд,

ба далели гуфтаи ҷаноб дар достони кафан кардани Мусъаб бин Умайр (р): (Набии акрам (с) ба мо амр карданд, ки сарашро бипӯшонем ва бар пойҳояш аз наботи азхар бигзорем) [Ба ривояти Бухорӣ].

6. Касе, ки дар ҳолати эҳром бимирад, дар ҳамон ду ҷомаи эҳромаш, кафан карда мешавад ва сари марди муҳрим пӯшонида намешавад,

ба далели фармудаи он ҳазрат (с): (Бо об ва сидр ғуслаш бидиҳед ва дар ду ҷомааш кафан кунед, махлути хушбӯии кафани мурда ба он назанед ва сарашро низ напӯшонед, зеро дар рӯзи қиёмат, талбиягӯён зинда мешавад) [Ба ривояти Бухорӣ].

Порчаҳои сафед аз пахта

Гузоштани хушбӯ бар порчаҳо

Майит бар пушт гузошта мешавад

Ҳамаи бадан пӯшонида мешавад

Васфи намози ҷаноза

Имом дар баробари синаи майит агар мард бошад, ё зан меистад.

Муқтадиён аз пушти имом меистанд, монанди истодан ба соири намозҳо, пас аз он чаҳор такбир гуфта мешавад, бо ҷузиёти зер:

1. Такбири аввалро мегӯяд, ки такбири таҳрима аст ва пас аз он (سبحانك اللهم...) бихонад ва назди баъзе имомон, Фотиҳаро бихонад.

2. Такбири дуввумро мегӯяд ва бар Набии акрам (с) дуруд мефиристад, ҳамонгуна, ки дар намоз дар ташаҳҳуди охир мехонад.

3. Такбири саввумро гуфта, барои майит ва худаш ва мусалмонон дуо мекунад ва аз ҷумла:

(اللَّهُمَّ اغْفِرْ لِحَيِّنَا وَمَيِّتِنَا، وَصَغِيرِنَا وَكَبِيرِنَا، وَذَكَرِنَا وَأُنْثَانَا، وَشَاهِدِنَا وَغَائِبِنَا، اللَّهُمَّ مَنْ أَحْيَيْتَهُ مِنَّا فَأَحْيِهِ عَلَى الْإِيمَانِ، وَمَنْ تَوَفَّيْتَهُ مِنَّا فَتَوَفَّهُ عَلَى الْإِسْلَامِ، اللَّهُمَّ لَا تَحْرِمْنَا أَجْرَهُ، وَلَا تُضِلَّنَا بَعْدَهُ ) [Ба ривояти Абӯдовуд]

Ва ё ин дуоро мехонад: (اللَّهُمَّ اغْفِرْ لَهُ وَارْحَمْهُ، وَعَافِهِ وَاعْفُ عَنْهُ، وَأَكْرِمْ نُزُلَهُ، وَوَسِّعْ مُدْخَلَهُ، وَاغْسِلْهُ بالْمَاءِ وَالثَّلْجِ وَالْبَرَدِ، وَنَقِّهِ مِنَ الْخَطَايَا كَمَا نَقَّيْتَ الثَّوْبَ الْأَبْيضَ مِنَ الدَّنَسِ، وَأَبْدِلْهُ دَارًا خَيْرًا مِنْ دَارِهِ، وَأَهْلًا خَيْرًا مِنْ أَهْلِهِ، وَزَوْجًا خَيْرًا مِنْ زَوْجِهِ، وَأَدْخِلْهُ الْجَنَّةَ وَأعِذْهُ مِنْ عَذَابِ الْقَبْرِ، أَوْ مِنْ عَذَابِ النَّارِ) [Ба ривояти Муслим]

Ва агар мурда зан буд, замирро дар дуо муаннас мегардонад.

Ва агар мурда кӯдак ва ё сақт бошад, чунин гӯяд:

( وأجراً، وشفيعاً مجاباً ، [ Собиқ ва мутақаддим: اللهم اجعله ذخراً لوالديه، وفَرَطاً [ الفرط)[Ба ривояти Бухорӣ]

4. Такбири чаҳорумро гуфта, баъд аз он андаке сукут мекунад ва пас аз он як бор салом медиҳад ба тарафи росташ ва ё ду бор салом медиҳад.

Бардоштани мурда ва ташеъ ва хок супоридани ӯ

Ҳаргоҳ намоз бар майит поён ёфт, суннат аст, ки ба қабраш бибаранд ва барои касе, ки ба дунболи ҷаноза меравад, суннат аст,

то ҷанозаро бардорад ва барои касе, ки майитро дар қабр дохил мекунад, суннат аст, ки бигӯяд: (بسم الله، وعلى ملة رسول الله) [Ба ривояти Тирмизӣ]

ва мурдаро бар паҳлуи росташ, ру ба қибла дар лаҳад бигзорад, пас аз он гиреҳҳои кафанро боз кунад, баъд аз он лаҳадро бо гил бибандад.

Ва ҳамчунин барои касе, ки дар маросими дафн ҳузур дорад, суннат аст, то бо ду кафи дастонаш хок бардорад ва се бор ба қабр онро бирезад,

сипас қабро бо хок пур кунанд ва ба андозаи як ваҷаб аз замин баландаш кунанд ва болояш сангу сангреза бигзоранд ва обпошӣ кунанд.

Гузоштани сахра (санги калон) бар як ё ду тарафи қабр боке надорад, то нишоне бар он бошад.

Мушорикат дар бардоштани ҷаноза

Лаҳад

Ду кафашро бо хок пур карда дар қабр холӣ мекунад

Нишона бар болои қабр

3. Равшан кардани қабрҳо.

Аз Ибни Аббос (р) ривоят аст, ки гуфт: (Расули Аллоҳ (с) лаънат кардааст, занонеро, ки ба зиёрати қабрҳо мераванд ва низ касоне, ки қабрҳоро масҷид мегиранд ва ба қабрҳо чароғ меовезанд). [Ба ривояти Тирмизӣ]

Равшан сохтан ва ранг кардани қабрҳо ҷоиз нест

4. Нишастан бар қабрҳо ва ё ранг кардани онҳо ва бино сохтан бар онҳо.

Аз Ҷобир (р) ривоят аст, ки гуфт: (Расули Аллоҳ (с) наҳй карданд аз ин, ки қабрҳо каҷкорӣ шавад ва ё ин, ки бар онҳо бинишинанд ва ё ин, ки болои қабрҳо бино карда шавад). [Ба ривояти Муслим]

5. Табаррук ҷӯстан аз қабр ва тавоф кардан ба гирди он ва аз мурдагон чизе хостан

пас ин корҳо аз ширкиёт буда, агар ба ин ақида шуд, ки онҳо метавонанд нафъу зарар бирасонанд, зеро ки ба ҷуз Худованд каси дигаре нафъу зарар расонида наметавонад.

Худованди мутаъол фармуд: (Бигӯ, барои худ молики нафъу зарар нестам, магар он чиро, ки Аллоҳ бихоҳад) (Аъроф 188)

Гирди қабр тавоф ҷоиз нест

Аз аҳкоми ҷаноза

1. Касе, ки намози ҷаноза аз ӯ фавт шуд, метавонад бар сари қабр, қабл аз дафнаш ва ё баъд аз дафнаш, намози ҷаноза бихонад, чунон чӣ аз Набии акрам (с) собит шуда,

ки дар достони зане, ки масҷидро пок мекард, он ҳазрат (с) бар қабри он зан намози ҷаноза хонданд. [Ба ривояти Бухорӣ]

2. Мустаҳаб онаст, ки барои аҳли мурда таъоме омода шавад, зеро мусибате, ки расид онҳоро аз таҳияи таъом ба худ машғул намудааст.

Ҳамчуноне, ки ривоят шуда, дар миёни Оли Ҷаъфар касе мурда, Набии акрам (с) фармуданд: (Барои Оли Ҷаъфар таъоме таҳия кунед, зеро барои онҳо, чизе пайдо шуда, ки ба он машғул шудаанд) [Ба ривояти Абӯдовуд].

Омода сохтани таом барои хонадони майит

4. Шаҳиди майдони ҷанг, ғусл дода намешавад ва низ кафан карда намешавад ва ҳамчунин бар вай намози ҷаноза низ хонда намешавад, балки бо ҳамон либосҳои танаш, ба хок супурда мешавад,

ба далели он чӣ собит шуда, (Набии акрам (с) амр карданд, ки шуҳадои Уҳуд ба ҳамон хунҳояшон бидуни ин, ки ғусл дода шаванд, дафн шаванд.) [Ба ривояти Бухорӣ]

Шаҳид дар либосҳояш дафн мешавад