وصف نماز
روبه قبله كردن وتكبير تحريمه
ـ كسيكه بخواهد نماز اداء كند رو به قبله مي ايستد، با اين احساس كه در برابر الله تعالى ايستاده، در نمازش خاشع باشد.
ـ پس از آن در دل خود نيت نماز را ميكند.
ـ سپس هر دو دست خود را تا شانه ويا تا گوشهايش بلند كرده، ميگويد: "الله اكبر"[ بروايت مسلم]
ـ پس از آن دست چپش را بادست راستش قبضه ميكند، ويا اينكه دست راستش را بر دست چپش ميگذارد، برابر است كه زير ناف ويا برسينه اش بگذارد.[ بروايت احمد]
دعاى استفتاح(سبحانك اللهم) وفاتحه خواندن
ـ نماز گذار سرخود را خم كرده، به موضع سجده اش نظر ميكند، [بروايت بخارى] سپس ميگويد: "سُبْحَانَكَ اللَّهُمَّ وَبِحَمْدِكَ، وتَبَارَكَ اسْمُكَ، وَتَعَالَى جَدُّكَ، وَلاَ إِلَهَ غَيْرُكَ"[ بروايت مسلم]
پس از آن بصداى پست ميگويد: "أعوذ بالله من الشيطان الرجيم" "بسم الله الرحمن الرحيم".[ بروايت مسلم]
ـ بعد از آن سورهء فاتحه را بخواند،[ بروايت بخارى]وسپس "آمين"بگويد، يعنى: اى بار خدايا اجابت كن.
ـ پس از آن نماز گذار بعد از فاتحه، سورهء ديگرى بخواند، ويا بعض آيات از قرآن را كه برايش آسان باشد، در دو ركعت اول بخواند، در دو ركعت نماز صبح، ودو ركعت اول شام وعشاء قرائت بصداى بلند باشد.
ركوع وبلند شدن ازآن
- نمازگذار تكبير گويان به ركوع ميرود، ودر ركوع دستانش را به زانوهايش ميگذارد طوريكه ميان انگشتانش گشايش بوده، زانوهايش را قبضه كند، پس از آن سه بار بگويد:"سبحان ربي العظيم".[ بروايت ترمذى]
ـ بعد از آن از ركوع بلند شده ميگويد( امام باشد وياتنها گذار): "سمع الله لمن حمده"[ بروايت ترمذى]
وهمه ميگويند: " ربنا ولك الحمد، ملء السموات، وملء الأرض، وملء ما بينهما، وملء ما شئت من شيء بعد "[ بروايت ترمذى]مستحب است كه دستانش را مانندى كه در حالت قيام بود ببندد، ونزد بعض ائمه باز نگهميدارد.
سجده وبلند شدن از آن
ـ نماز گذار تكبير ميگويد وپس ازآن به سجده مى افتد، اول زانوهايش بزمين ميرسد، بعد از آن دستانش[بروايت ابوداود] پس از آن پيشانى وبينى او، دستانش را در برابر گوشها ويا شانه هايش بزمين مى گذارد، وانگشتانش بسوى قبله بوده ، وساعد [ساعد: ميان كف دست تا آرنج را گويند] دستانش را از زمين بلند نموده وبازوانش[عضد: ميان آرنج دست تا شانه را گويند] را ازپهلوهايش[بروايت بخارى] دور ميدارد، وشكمش را از رانهايش نيزدور ميسازد، وسه بار ميگويد: " سبحان ربي الأعلى "ودعاى بيشتر در سجده ميخواند.[ بروايت مسلم]
ـ بعد از آن تكبير گويان سرش را بلند ميكند، ودستانش را بلند نميكند، در حاليكه كف پاى چپش را خوابانيده [بروايت مسلم] وكف پاى راستش را ايستاد كرده وانگشتانشرا بسوى قبله متوجه كرده مى نشيند، وميگويد:" اللهم اغفر لي، وارحمني، واجبرني، واهدني، وارزقني "[ بروايت ترمذى]
ـ پس از آن تكبير گفته سجده دوم را مانند اولى انجام ميدهد.
ـ پس از آن تكبير گويان سرش را بلند ميكند، وبه جلسه كوتاهى مى نشيند كه جلسه استراحت گفته ميشود، بدليل حديث مالك بن الحويرثكه نماز آنحضرت (صلى الله عليه وسلم) را وصف نموده، اينكه ايشان " بلند نشدند مگر بعد از نشستن " [بروايت بخارى]
ـ بعد از آن تكبير گويان براى ركعت دوم در حاليكه به دستانش تكيه زده بلند ميشود .[ بروايت بخارى ]
ـ پس از آن ركعت دوم را مانند اول ميخواند، ولى دعاى استفتاح ( سبحانك اللهم) را نميخواند.
تشهد ( التحيات خواندن)
هرگاه نماز گذار دو ركعت اول را اداء كرد براى خواندن تشهد مى نشيند به گونهء كه كف پاى چپش را ميخواباند وكف پاى راستش را بلند ميكند، دستانش را روى دو رانش ميگذارد، كف دست چپش را باز ميسازد، انگشتان خنصر [خنصر: آخرين وكوچكترين انگشت دست، وبنصر: انگشتى كه در ميان خنصر ووسطى قرار دارد،ووسطى: انگشتى كه ميان بنصر وسبابه قرار دارد، وسبابه: انگشتى كه ميان وسطى وابهام واقع شده است، وابهام: انگشتى كه بعد از سبابه ميباشد] وبنصر را با ابهام دست راست حلقه مى زند، وبا انگشت سبابه در هنگام تشهد اشاره ميكند، ونظرش را بآن متوجه ميسازد، وميگويد: " التحيات لله، والصلوات والطيبات، السلام عليك أيها النبي ورحمة الله وبركاته، السلام علينا وعلى عباد الله الصالحين، أشهد أن لا إِله إِلا الله وأشهد أن محمداً عبده ورسوله "[بروايت بخارى]
ـ بعد از آن ـ اگر نماز بيش از دو ركعت بود ـ تكبير گويان در حاليكه دستانش را بلند نموده برميخيزد، در ركعات بعدى بجز سورهء فاتحه ديگر سورهء را نميخواند.
ـ در تشهد اخير متورك [بروايت داوود] مينشيند، وتورك: به نشستن بر مقعد در حاليكه پاى چپ پهن شده از زير پاى راست بيرون شود، اطلاق ميشود، آنچه در تشهد اول آمده است را ميخواند، وزياده از آن ميگويد: " اللهم صل على محمد وعلى آل محمد، كما صليت على إِبراهيم وعلى آل إِبراهيم إِنك حميد مجيد. اللهم بارك على محمد وعلى آل محمد، كما باركت على إِبراهيم وعلى آل إِبراهيم إِنك حميد مجيد "[ بروايت بخارى]
ـ پس از آن ميگويد: " اللهم إني ظلمت نفسي ظلما كثيرا ولا يغفر الذنوب إلا أنت فاغفرلي مغفرة من عندك، إنك أنت الغفور الرحيم "[ بروايت بخارى]
ويا ميگويد: " اللهم إني أعوذ بك من عذاب جهنم، ومن عذاب القبر، ومن فتنة المحيا والممات، ومن شر فتنة المسيح الدجال " [بروايت بخارى]ودر نزد بعض ائمه دعاهاى مأثور ديگرى را ميخواند.
سلام دادن
ونماز گذار در پايان نماز به سمت راست خود چنين سلام ميدهد: " السلام عليكم ورحمة الله "[ بروايت مسلم]و همچنين به سمت چپش نيز سلام ميدهد.
تكبير
قرائت فاتحه
ركوع وبلند شدن ازآن
سجده وبلند شدن از آن
نشستن ميان دو سجده
نشستن براى تشهد
سلام دادناز ذكر هاى بعد از نماز
- " أستغفر الله " ( سه بار) " اللهم أنت السلام، ومنك السلام، تباركت يا ذا الجلال والإكرام ". [بروايت مسلم]
- " لا إله إلا الله وحده لا شريك له، له الملك وله الحمد وهو على كل شيء قدير، اللهم لا مانع لما أعطيت، ولا معطي لما منعت، ولا ينفع ذا الجد منك الجد "[ بروايت بخارى]
- " لا إله إلا الله وحده لا شريك له ، له الملك، وله الحمد وهو على كل شيء قدير. لا حول ولا قوة إلا بالله، لا إله إلا الله، ولا نعبد إلا إياه، له النعمة وله الفضل وله الثناء الحسن، لا إله إلا الله، مخلصين له الدين ولو كره الكافرون "[ بروايت مسلم]
- " سبحان الله، والحمد لله، والله أكبر " (سى وسه بار) " لا إله إلا الله وحده لا شريك له، له الملك وله الحمد، وهو على كل شيء قدير "[ بروايت مسلم]
- " اللهم أعني على ذكرك، وشكرك، وحسن عبادتك "[ بروايت ابوداود]
ـ قرائت: آية الكرسى، وسوره اخلاص، وسوره الفلق وسوره الناس.[ بروايت نسائى]
ـ ونيز ميگويد: " اللهم إني أسألك علما نافعا ، ورزقا طيبا ، وعملا متقبل "[ بروايت ابن ماجه]
بعد از سلام دادن از نماز فجر.
مسائل
1 - برخى از مردم هنگاميكه پاهايشانرا در وضعيت مطلوب وصحيح (در نشستن براى تشهد ويا بين دوسجده) بگذارند احساس درد شديد ميكنند، براى آنها مجاز است تا در هر وضعيتى كه راحت باشند بنشينند، زيرا مشقت وسختى سهولت وآسانى را بار ميآورد.
2 - زن مانند مرد است در وصف نماز.
Download : وصف نماز -
نماز - Book فقه مصور عبادات
احكام نماز
ستره نماز گذار
