وصف حج وعمره

وصف حج

اعمال حج از روز هشتم ماه ذيحجه آغاز ميشود، بشرح زير:

روز هشتم ماه ذيحجه (روزترويه)

1 - حاج از محل اقامتش احرام ميبندد، غسل ميكند، وخوشبوئى ميزند، وسپس لباس احرام به تن ميكند، وميگويد: ((لبيك اللهم حجاً، لبيك اللهم لبيك، لبيك لا شريك لك لبيك، إن الحمد والنعمة لك والملك، لا شريك لك))[ به روايت بخارى].

2 - رهسپار منى شده، در آنجا نمازهاى ظهر، عصر، مغرب، عشاء وفجر روز بعد را اداء ميكند، هر نماز را در وقتش، وچهار ركعتى را قصر نموده دو ركعت ميخواند، تا طلوع خورشيد روز نهم در منى ميماند.

خوشبوئى

إحرام

غسل كردن

منى

روز نهم ماه ذيحجه (روز عرفه)

1 - پس از طلوع خورشيد حاج رهسپار عرفه ميگردد، ودر آنجا نمازهاى ظهر وعصر را قصر وبه جمع تقديم اداء ميكند، وقبل از زوال خورشيد به مسجد نمره – اگر برايش ميسر بود- ميرود.

2 - بعد ازنماز رو به قبله ودستها را بلند نموده به ذكر ودعاء ونيايش پروردگارمشغول ميشود، وتا غروب خورشيد در عرفه ميباشد.

3 - پس از غروب خورشيد به مزدلفه ميرود، ونمازهاى مغرب وعشاء را -با قصركردن عشاء- اداء ميكند، وشب را تا طلوع فجر در آنجا مى ماند.

نمره

عرفات

مزدلفه

روز دهم ماه ذيحجه (روز عيد)

1 - نماز فجر را ميخواند، سپس براى ذكر ودعاء ونيايش تا اندك زمانى پيش از طلوع خورشيد مشغول ميشود.

2 - پيش از طلوع خورشيد بسوى منى حركت ميكند.

3 - وقتيكه به منى رسيد، به سوى جمره عقبه رفته با هفت سنگريزه يكى پس از ديگرى آنرا بطور پيهم ميزند.

4 - هدى اگر داشته باشد ذبح ميكند.

5 - موى سرش را ميتراشد ويا كوتاه ميكند، وبه تحلل اول دست رسى پيدا ميكند، لباسهايش را ميپوشد، وخوشبوئى ميزند، وهمهء ممنوعات احرام برايش حلال ميشود بجز از آميزش با زنان.

به مكه مكرمه ميرود وطواف بيت الله را كه طواف افاضه وهمان طواف حج است انجام ميدهد، وسعى ميان صفا ومروه را براى حج انجام ميدهد، اگر متمتع باشد، وهمينطور است اگر غير متمتع بوده ولى با طواف قدوم سعى نكرده باشد، باين ترتيب به تحلل دوم ميرسد، كه برايش كليه ممنوعات احرام حلال ميگردد.

6 - به منى برميگردد، وشب را در آنجا سپرى ميكند.

رمى جمره عقبه

ذبح هدى

تراشيدن وكوتاه كردن

طواف

سعى ميان صفا ومروه

شب را درمنى سپرى كردن

روز يازدهم ماه ذيحجه (نخستين روز أيام تشريق)

1 - هريك از جمرات سه گانه را با هفت سنگريزه پيهم ميزند، وبا هريك تكبير نيز ميگويد، ورمى را پس از زوال خورشيد (وقت ظهر) انجام ميدهد، وقبل از زوال جواز ندارد، وپس از رمى جمره هاى صغرى، ووسطى دعاء كند.

وبرخى فقهاء حجم سنگريزه را با حجم نخود ويا اندكى بزرگتر ازآن وكوچكتر از بندق تعيين كرده اند.

2 - بيتوته (شب سپرى كردن) در منى

جمره وسطى

جمره كوچك

جمره عقبه

روز دوازدهم ذيحجه (دومين روز ايام تشريق)

1 - جمرات سه گانه را چنانكه در روز پيشين زده بود، رمى ميكند.

2 - ازمنى قبل از غروب خورشيد خارج ميشود، اگرخواست عجله كند، واگر اراده تاخير را داشت ، شب را سپرى ميكند.

3 - براى طواف وداع به مكه مكرمه ميرود.

روز سيزدهم ذي حجه (آخرين روز ايام تشريق)

اين ويژهء كسى است كه تاخير كرده است، ودرين روز اعمال زير را انجام ميدهد:

1 - جمرات سه گانه را مانند دو روز گذشته رمى ميكند.

2 - از منى بيرون شده به طواف وداع ميرود.

با اين ترتيب حجش پايان يافته است.

حكمت طواف :

حكمت طواف كردن وسعى نمودن وزدن جمرات برپا كردن ذكر الله است، از عائشه صديقه روايت است كه فرمود: رسول الله (صلى الله عليه وسلم) فرمودند: (( طواف خانه خدا وسعى ميان صفا ومروه وزدن جمره ها براى برپا كردن ذكر الله ميباشد)) [رواه أبو داود]

وصف عمره

1 - زمانيكه عمره كننده به ميقات برسد، غسل كرده خوشبوئى ميزند ولباس احرامى را بتن ميكند، وبا گفتن: «لبيك عمرة» نيت عمره ميكند.

احرام

خوشبوئى

غسل كردن

2 - تلبيه گفتن را چنين آغاز ميكند: «لَبَّيْكَ اللَّهُمَّ لَبَّيْكَ، لَبَّيْكَ لَا شَرِيكَ لَكَ لَبَّيْكَ، إِنَّ الْحَمْدَ وَالنِّعْمَةَ لَكَ وَالْمُلْكَ، لَا شَرِيكَ لَكَ» [ به روايت بخارى]

وهمچنان به لبيك گفتن ادامه ميدهد تا اينكه بيت الله را ببيند، وحجر اسود را لمس كند.

3 - زمانيكه به مسجد الحرام وارد ميشد، اول پاى راستش را بنهد، ودعاى دخول مسجد را بخواند.

4 - تلبيه گفتن را متوقف كند، و طواف بيت الله را با بوسيدن ولمس كردن حجر اسود- اگرميسربود- آغاز كند، ودر غيرآن با اشاره به آن اكتفاء نموده ميگويد: «بسم الله والله أكبر، اللهم إيماناً بك، وتصديقاً بكتابك، ووفاءً بعهدك، واتباعاً لسنة نبيك محمدﷺ».[ به روايت ابوداود]

5 - در حاليكه بيت الله به سمت چپش باشد هفت دور طواف را از حجراسود آغاز كرده وبه آن پايان ميدهد.

6 - براى مردان تند رفتن در سه دور اول سنت است.

7 - در طواف آنچه را ميخواهد دعاء كند، وقتى در برابر ركن يمانى قرار گرفت، آنرا لمس نموده وتكبير گويد، اگر نتواند، به آن اشاره نكند، وتكبير نيز نگويد، وميان ركن

يمانى و حجر اسود چنين گويد: «ربنا آتنا في الدنيا حسنةً، وفي الآخرة حسنةً، وقنا عذاب النار».[ به روايت بخارى]

8 - پس از پايان طواف، دو ركعت نماز در عقب مقام ابراهيم – اگر ميسر بود – بخواند، ورنه در هر جاى مسجد الحرام ميتواند بخواند.

9 - به صفا ميرود، هرگاه به آن نزديك شود اين فرمودهء الله تعالى را قرائت كند: (همانا«صفا» و«مروه» از شعائر (نشانه های) الله است، پس هر که حج خانه (الله) کند ویا عمره انجام دهد، بر او گناهی نیست که میان آن دو طواف(سعی) کند، وکسی که به رغبت خود کار نیکی را انجام دهد پس بدرستی که الله سپاسگزار داناست) [البقرة:158].

10 - بر صفا بالا رفته، رو بسوى كعبه نموده، ودستانش را بلند ميكند، وتكبير ميگويد ونيز سپاس خداوند را گفته اين ذكر را ميخواند: «لَا إِلَهَ إِلَّا الله وَحْدَهُ لَا شَرِيكَ لَهُ، لَهُ الْمُلْكُ وَلَهُ الْحَمْدُ، وَهُوَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ، آيِبُونَ تَائِبُونَ عَابِدُونَ سَاجِدُونَ لِرَبِّنَا حَامِدُونَ، صَدَقَ الله وَعْدَهُ، وَنَصَرَ عَبْدَهُ، وَهَزَمَ الْأَحْزَابَ وحدهُ»[ به روايت بخارى]

پس از آن دعاء ميكند، بعد از آن بار ديگر همان ذكر را در دوربعدى تكرار ميكند، سپس دعا نموده، براى بارسوم ذكر ياد شده را در دور سوم ميخواند.

11 - از صفا پائين رفته بسوى مروه رهسپار ميگردد، و در راه ميان دو علامهء سبز[آندو علامه براى مكانى است كه سيده هاجر( مادراسماعيل عليه السلام ) در سعى ميان صفا ومروه بسرعت راه رفته است] بسرعت راه ميرود، وبه مروه بالا ميشود، وآنچه در صفا انجام داده در مروه نيز انجام ميدهد.

مگر با نزديك شدن به آن اين آيت را: (همانا«صفا» و«مروه» از شعائر (نشانه های) الله است) [البقرة:158] نميخواند.

12 - ميان صفا ومروه هفت بار سعى ميكند.

13 - پس از پايان سعى، مردان موى سرشان را طورى كوتاه ميكنند كه شامل تمام سرشان گردد، وزنان از سر گيسوان شان باندازه سر انگشت كوتاه ميكنند.

براى مردان بهتر است سر بتراشند، بدليل روايت ابى هريرة رضى الله عنه كه فرمود: رسول الله ﷺ فرمودند: ((اى بار الها! براى كسانيكه سرتراشيدند مغفرت كن، ياران گفتند: وبراى كوتاه كنندگان؟ فرمودند: اى بار الها! براى كسانيكه سرتراشيدند مغفرت كن، گفتند: وبراى كوتاه كنندگان؟ براى سومين بارنيز چنان فرمودند وبعد از آن گفتند: وبراى كوتاه كنندگان)) [ به روايت بخارى]

14 - از احرامش خارج شده بحالت حلاليت باز ميگردد.

باين ترتيب عمره اش را پايان داده است.

سعى ميان صفا ومروه