فضيلت روزه وحكم آن

تعريف روزه

فضيلت روزه

روزه داراى فضيلت بزرگى است، وپاداش بسيار مضاعف دارد، الله تعالى به بزرگى وشرافت روزه، افزوده است، در حديث قدسى كه از ابى هريره روايت شده مى فرمايد كه: رسول الله (صلى الله عليه وسلم) فرمودند: (هر عمل فرزند آدم چند برابر است، يك حسنه به ده چند تا هفتصد چند پاداش دارد، الله عزوجل فرمود:مگر روزه، كه براى من است، ومن پاداش آنرا ميدهم، بخاطر من شهوت وطعامش را ترك ميكند، براى روزه دار دو خوشى است: خوشى در هنگام افطار، وخوشى ديگر هنگام ديدار پروردگارش، بوى دهن[خلوف: تغير بوى دهن] وى نزد الله تعالى از بوى مشك خوشتر است).[ به اتفاق بخارى ومسلم]

حكمت مشروعيت روزه

1. پرهيزگارى الله تعالى در پذيرش امرش وپيروى شريعتش تحقق مى يابد. الله ميفرمايد: ( تا شما پرهيزگار شويد) (بقره:183).

2. نفس را بر صبر و بردبارى عادت ميدهد، و نيز اراده را در غلبه بر شهوتها تقويت ميكند.

3. انسان را بر نيكوكارى وشفقت براى نيازمندان ومستمندان عادت ميدهد، زيرا هنگاميكه گرسنگى ميكشد، قلب واحساسش در برابر برادران نيازمندش نرم مى شود.

4. در روزه دارى بدن راحت ميشود وتندرستى نيز تحقق مى يابد.

حكم روزه

روزه اى كه الله تعالى مشروع گردانيده به اين بخشها تقسيم ميشود:

1 - روزهء واجب

بر دو نوع است:

أ ـ روزه اى كه الله تعالى در ابتداء بر بنده واجب كرده ، كه آن روزهء رمضان است، وركنى از اركان اسلام ميباشد.

ب ـ روزه اى كه بنده، خود سبب وجوبش ميباشد، مانند روزهء نذرى، و روزهء كفاره ها.

2 - روزهء مستحب

هر روزه اى كه شريعت فعل آنرا مستحب گردانيده است، مانند روزهء دوشنبه وپنجشنبه، روزهء سه روز در هر ماه، روزهء روز عاشوراء، و روزهء ده روز اول ذيحجه، و روزهء روز عرفه

شرطهاى وجوب روزه

1. اسلام: پس بر كافر واجب نيست.

2. بلوغ: پس بر كودك واجب نيست، ولى اگر توان روزه گرفتن را داشته باشد برايش امر ميشود روزه بگيرد، تا برايش عادت شود.

3. عقل: بر ديوانه واجب نيست.

4. توانائى: بر كسيكه ناتوان باشد، واجب نيست.

روزه بركودك واجب نيست.

روزه بر بيمار ناتوان واجب نيست

روزهء رمضان

روزهء رمضان ركنى از اركان اسلام است، وفريضهء است كه الله تعالى بر بندگانش فرض گردانيده است.

الله متعال فرموده است: ( اى كسانيكه ايمان آورديد، روزه برشما فرض شده، چنانچه بر كسانى پيش از شما نيز فرض شده بود، تا باشد كه پرهيزگار شويد) (بقره: 183)

ورسول اللهﷺ فرموده اند: ( اسلام بر پنج چيز بنا شده)[ به روايت بخارى] ، واز جمله: ( روزهء رمضان) را ذكر كرده اند.

از فضائل رمضان

1ـ روزه وشب زنده دارى رمضان كه از ايمان واحتساب اجر باشد گناهان قبلى اش را نابود ميكند، رسول الله فرموده اند : (كسيكه بخاطر ايمان [ايمانا: تصديق كننده بثواب آن] واحتساب [احتسابا: مخلصانه, وبراى طلب وجه الله تعالى] اجر، رمضان را روزه گرفت گناهان قبلى وى مغفرت ميشود) [به روايت بخارى ومسلم]

وآنحضرت فرموده اند : (كسيكه بخاطر ايمان واحتساب اجر، قيام رمضان را انجام داد، گناهان قبلى وى مغفرت ميشود) [به روايت بخارى ومسلم] .

2ـ در آن شب قدر ميباشد، كه الله تعالى در موردش فرموده است : (شب قدر بهتر است از هزار ماه) (قدر:3)

كسيكه شب قدر را از روى ايمان واحتساب اجر به عبادت سپرى نمود، گناهان گذشته او بخشوده ميشود. رسول الله فرموده اند: (كسيكه شب قدر را از روى ايمان واحتساب اجر به عبادت سپرى نمود، گناهان گذشته او بخشوده ميشود).[به روايت بخارى ومسلم]

3ـ عمره كردن در رمضان معادل حجى است با نبى اكرم . رسول الله فرموده اند: (عمره كردن در رمضان معادل حجى است با من). [به روايت مسلم]

4ـ در ماه رمضان درهاى بهشت باز شده، ودرهاى دوزخ بسته ميشود، وشيطانها در غل وزنجير بسته ميشوند، نفسها براى كارهاى خير رو ميآورند. رسول الله فرمودند : (هرگاه ماه رمضان داخل شود، درهاى آسمان كشوده شوند، ودرهاى حهنم بسته شوند، وشياطين به زنجيرها بسته گردند) [به روايت بخارى ومسلم]

5ـ ماه رمضان ماه قرآن است، زيراكه درين ماه نازل شده، پس شايستگى آنرا دارد كه تلاوت در آن بسيار شود، الله متعال ميفرمايد: (رمضان ماهيست كه در آن قرآن نازل شده، هدايت است براى مردم، وآيتهاى واضحى است از هدايت وفرقان ميان حق وباطل) (بقره:185)

6ـ ماه رمضان ماه كرم وصرف اموال به كارهاى خيريه وصدقه دادن است، از ابن عباس t روايت شده كه فرمود: ( رسول الله ﷺ سخاوتمندترين مردم در خير بودند، ودر رمضان زمانيكه جبرئيل بديدار ايشان ميآمد، بيش از هر وقت سخاوتمندتر ميبودند، جبرئيل uدر هر سال در رمضان تا پايان ماه با ايشان ديدار مينمود، وقرآن را برايشان عرضه ميكرد، پس رسول الله ﷺ در هنگام ديدار جبرئيل از وزش باد هم سخاوتمندتر بودند) .[به روايت بخارى ومسلم]

دخول رمضان چگونه ثابت ميشود؟

دخول ماه رمضان با رؤيت هلال ثابت ميشود، اگر پس از غروب خورشيد روز بيست ونهم ماه شعبان هلال ديده شد، بدون ترديد ماه رمضان داخل شده است، اما اگر بعد از غروب خورشيد شب سيم شعبان هلال ديده نشد، ويا غبار ويا ابرها ويا دود مانع رؤيت هلال گرديد، ماه شعبان سى روز كامل حساب ميشود، بدليل فرمودهء آنحضرت ﷺ: ( با ديدن هلال روزه بگيريد، وبا ديدنش افطار كنيد، اگر هوا ابرى شد، ماه را سى روز حساب كنيد) . [به روايت بخارى ومسلم]

افطار در رمضان

روزه خوردن در رمضان حرام بوده واز گناهان كبيره بشمار ميرود، اگر كسى بدون عذر يك روزى آنرا بخورد، اگر توبه نكند روزه عمر برايش كفايت نمى كند،بدليل فرمودهء نبى اكرم ﷺ: ( كسيكه يك روز رمضان را بدون عذرى كه الله تعالى افطار را در آن مجاز دانسته بخورد، روزهء دهر قضائى آنرا كفايت نميكند) . [به روايت ابو داود]

وجزاى روزه خورى بسيار سنگين است، از ابى امامه باهلى روايت است كه فرمود: ( از رسول اللهﷺ شنيدم كه ميفرمود: من در خواب بودم[بينا: بينما: در حاليكه] كه دو مردى آمدند...ومرا باخود بردند، ناگهان قومى را ديدم كه از رگهاى پاهايشان[عراقيب: جمع عرقوب: وآن رگهاى پشت شتالنگ هاى پاها] آويخته بودند، گوشه هاى دهنهايشان[أشداق: گوشه هاى دهن] پاره بود واز آنها خون مى چكيد، فرمودندكه پرسيدم: اينها چه كسانى هستند؟ گفت: اينها كسانى هستند كه پيش از پايان وقت روزه ءشان افطار ميكنند).[ به روايت ابن حبان]