شرطهاى صحت نماز
يكم: دخول وقت
براى نماز فرض وقتى است كه قبل از آن ونيز بعد از آن صحيح نيست، مگر با عذر، خداوند ميفرمايد: " نماز بر مؤمنان فرض وقتى است ". (نساء 103) ، يعنى: فرض شده در اوقات معين.
و اوقات نماز ازينقرار است:
1ـ وقت فجر:
از طلوع صبح صادق – سفيدى كه در افق سمت شرق ديده ميشود- تا طلوع خورشيد.
2ـ وقت ظهر:
از زوال خورشيد تا هنگاميكه سايهء هر چيز باندازهء دو برابرآن بجز از سايهء زوال امتداد يابد، زمانيكه خورشيد طلوع ميكند براى شاخص سايهء در سمت غرب ديده ميشود، پس از آن اين سايه كم شده ميرود تا اينكه بكلى متوقف ميشود، وپس از آن بار ديگر ظهور نموده افزايش مي يابد، كه همين شروع افزايش را وقت زوال ميگويند.
3ـ وقت عصر:
از پايان وقت ظهر تا غروب خورشيد ميباشد.
4ـ وقت مغرب:
از غروب خورشيد آغاز وتا ناپديد شدن شفق سرخ ـ روشنى سرخى است كه هنگام غروب در افق آسمان پديد مى آيد ـ ادامه دارد.
5ـ وقت عشاء:
از پايان وقت مغرب آغاز ميشود تا طلوع صبح صادق ميباشد، ونزد بعض علماء تا نيمه شب است، زيرا آنحضرت (صلى الله عليه وسلم) فرموده اند :" ووقت نماز عشاء يا خفتن تا نيمهء وسط شب ميباشد ".[ بروايت مسلم]
در عصر حاضر ميتوان اوقات نمازها را بآسانى از تقويم دريافت كرد.
نماز فجر
نماز ظهر
نماز عصر
نماز مغرب
نماز عشاءفوائد
1ـ كسيكه يك ركعت نماز را پيش از خروج وقت دريابد، نماز را دريافته است، زيرا آنحضرت ﷺ فرموده اند: " كسيكه يك ركعت نماز را دريابد، بدون ترديد همان نماز را دريافته است"[ باتفاق بخارى ومسلم]
2ـ اگر بعلت خواب ويا فراموشى نمازى ترك شد، بايد فورا آنرا اداء كند، زيرا كه آنحضرت ﷺ فرموده اند:" كسيكه نمازى را فراموش كرد، هنگاميكه به يادش آمد بايد آنرا اداء كند، كفاره اى بر وى جز اداء نميباشد"[ باتفاق بخارى ومسلم]
دوم: پاكى از بى وضوئى وجنابت
1ـ پاكى از بى وضوئى
با وضوء كردن پايان ميگيرد، آنحضرتﷺ فرموده اند:" الله تعالى نماز يكى از شما را كه بى وضوء گردد قبول نميكند تا اينكه وضوء كند "[ بروايت بخارى]
2ـ پاكى از جنابت
كه با غسل كردن پايان مي يابد، زيرا كه خداى ميفرمايد: " و اگر جنب بوديد خود را خوب پاك كنيد"( مائده:6)
كسيكه در نماز به يادش آمد كه بى وضوء ميباشد، ويا در اثناى اداى نماز بى وضوء گرديد، نمازش باطل شده است، بايد براى وضوء كردن بدون سلام دادن بيرون رود، زيرا كه نمازش قطع شده پايان نيافته است، سلام دادن براى خاتمه نماز ميباشد.
سوم: پاكى لباس، بدن ومكان
1ـ پاكى لباس
بدليل فرموده خداوند متعال:"ولباست را پاك كن". (مدثر:4)
پاكى لباس2ـ پاكى بدن
بدليل آنچه ثابت شده رسول الله ﷺ از نزديكى دو قبرى عبور ميكردند، فرمودند:" اين دو تعذيب ميشوند، نه بخاطر گناه كبيره، اين يكى خود را از ادرار خوب پاك [ لايستنزه من البول: از ادرار اجتناب نميكرد وخود را نگه نميداشت ] نميكرد "[ بروايت ابوداود]
3ـ پاكى مكان
بدليل حديث باديه نشين عرب كه در مسجد ادرار نمود، آنحضرتﷺ فرمودند:" بگذاريد، و بريزيد [هريقوا: بريزيد] بر ادرارش دلوى[ذنوبا: دلوى بزرگ پر از آب] از آب "[باتفاق بخارى ومسلم]
پاكى مكاننماز ونجاست
كسيكه نماز خواند واز نجاستى كه بر وى بود آگهى نداشت، ويا اينكه موجوديت آنرا فراموش كرده بود، نمازش صحيح است، " زيرا ثابت شده كه رسول الله ﷺ نماز ميخواند، كفشهايشانرا از پا كشيدند، مردم نيز كفشهايشان از پا كشيدند، هنگاميكه نماز پايان يافت، آنحضرت ﷺ فرمودند : " چرا كفهايتانرا از پا كشيديد ؟ گفتند : اى رسول الله، ديديم كه شما كفشهايتان را كشيديد، ما نيز كفشهاي خود را كشيديم. آنحضرت ﷺ فرمودند: جبريل آمد، ومرا از وجود پليدى در آنها خبر داد، هرگاه يكى از شما به مسجد آمد، بايد كفشهايش را بگرداند، وببيند، اگر پليدى در آن ديد بايد بر زمين بمالد، پس از آن ميتواند با آنها نماز بخواند ".[ بروايت ابوداود]
كسيكه در اثناى نماز از وجود نجاستى بر خود آگهى يافت، بايد آنرا زائل كند، سپس به نماز خود ادامه دهد، ونظر به حديث ياد شده بر نماز خود بنا كند، اگر توان زائل كردن پليدى را نداشت نمازش باطل ميباشد.
همه روى زمين مسجد است
همه روى زمين مسجد است ونماز در آن صحيح ميباشد، آنحضرتﷺفرموده اند: " وروى زمين برايم مسجد گردانيده شد وپاك است، پس هريك از امتم را كه نماز دريابد، بايد آنرا اداء كند"[ باتفاق بخارى ومسلم]
ازين موضوع نهى كه وارد شده مستثنا ميشود، مانند: نماز در گورستان [نماز جنازه ازآن مستثنا ميباشد]وحمام، بدليل فرموده نبى اكرمﷺ:" همهء زمين مسجد است، مگر گورستان وحمام"[ بروايت ترمذى]
وهمچنن طويله اشتران، بدليل فرموده نبى اكرمﷺ:" در طويلهء اشتران نماز مخوانيد"[ بروايت ترمذى]
وأعطان الإبل: جائيكه اشتران در آن ميخوابند ومأوا ميگيرند.
نماز در حمام
نماز در قبرستانچهارم: پوشانيدن عورت
عورت مرد: از ناف تا زانو.
عورت زن در نماز: تمام بدنش عورت است بجز روى وكفهاى دستانش.
پوشانيدن شانه ها
نماز گذار بايد چيزى بپوشد كه ميان بازو وگردنش را بپوشاند، بدليل فرمودهء آنحضرت ﷺ:" يكى از شما در يك پارچه لباسى كه بر شانه اش چيزى از آن نباشد، نماز نخواند" [باتفاق بخارى ومسلم].
نماز با شانه هاى برهنهپنجم: توجه بسوى قبله
وقبله همان كعبه معظمه است.
الله فرموده است:"روى خود را بسوى مسجد الحرام بگردان، وهر جا كه باشيد روهايتانرا بسويش متوجه گردانيد" (بقره: 144)
و رعايت بعض امور لازم ميباشد:
1 - كسيكه در داخل مسجد الحرام نماز ميخواند واجب است كه توجهش به خود كعبه باشد، اما كسيكه دور از كعبه نماز ميخواند، روى خود را بسوى كعبه ميگرداند، زيرا وى احيانا نمى تواند به عين كعبه متوجه گردد، وبهمين دليل نبى اكرم ﷺ فرموده اند:" ميان مشرق ومغرب قبله است "[ بروايت ترمذى]
2 - قبلهء نمازگذار نفلى سواره همان سمت مقصد سفرش ميباشد، زيرا ثابت شده كه" رسول الله ﷺ زمانيكه بر مركب خود سوار بودند وقبل ازينكه بسمتى رهسپار شوند نفل [ يسبح: نماز نفلى ميخواند ] ميخواندند، ووتر نيز بر آن ميخواندند، مگر نماز فرضى بر آن اداء نميكردند "[بروايت ابوداود].
كسيكه دور از كعبه نماز ميخواند
كسيكه در داخل حرم نماز ميخواندكسيكه جهت قبله را نداند چه كار ميكند؟
كسيكه سمت قبله را نميداند، اگر در ساختمانى قرار داشت ويا مردمانى نزديكش بودند، از آنها قبله را مى پرسد ويا بوسيلهء قبله نما ويا بوسيلهء خورشيد يا ماه ويا مانند آن قبله را شناسائى ميكند، اگر عاجز ماند، بر گمان غالب حكم ميكند، بدليل فرمودهء الله تعالى: " از الله بقدر توان خود بترسيد " (تغابن:16).
Download : شرطهاى صحت نماز -
نماز - Book فقه مصور عبادات
از آداب نماز
اذان واقامت
