زكات فطر

تعريف زكات فطر

وبه زكات فطر مسمى شده، زيرا كه با پايان روزه رمضان واجب شده است.

حكم زكات فطر

زكات فطر بر هر مسلمانيكه در شب وروز عيد مالك يك صاع مواد غذائى اضافى از خوراك خود وخانواده اش باشد واجب است.

براى زكات فطر دهنده لازم است تا زكات فطر خود، همسر، وكسانيرا كه نفقهء شان بر وى ميباشد، اگرچه جنين در شكم مادرش باشد نيز بپردازد.

ودليل واجب بودنش روايتى از عبدالله بن عمراست كه فرمود: (( رسول الله ﷺ زكات فطر را يك صاع خرما، ويا يك صاع جو بر برده وآزاد، مرد وزن، كوچك وبزرگ مسلمان فرض گردانيده، وامر كرده اند كه پيش از رفتن به نماز عيد پرداخت شود)).[ به اتفاق بخارى ومسلم]

جو

خرم

وقت دادن زكات فطر

بهترين وقت دادن زكات فطر روزعيد است، كه پس از طلوع فجر وپيش از اداى نماز عيد داده شود، وتقديم آن يك روز ويا دو روز قبل از عيد نيز جائز است، زيرا كه صحابهء كرام چنين كرده اند، وتاخير كردنش تا بعد از نماز عيد جواز ندارد، بدليل حديث ذكر شده از ابن عمر: ((و امر كرده اند كه پيش از رفتن به نماز عيد پرداخت شود)) ونيز در حديث ابن عباس آمده است: (( كسيكه قبل از نماز عيد اداء كرد زكات قبول شده است، وكسيكه بعد از نماز عيد اداء كرد، صدقهء از صدقات ميباشد)).[ بروايت ابو داود]

مقدار زكات فطر

از هر فرد يك صاع [ صاع يا پيمانه گندم تقريبا برابر دو كيلو وچهل گرام ميباشد (2،040 گرام) ] است، كه از مواد غذائى انسانها باشد، مانند برنج، خرما، گندم وغيره، بدليل حديث ابى سعيد خدرى كه فرمود: (( در زمان رسول الله ﷺ در روز عيد فطر يك صاعى از خوراكه را مى داديم،)) وابوسعيد در ادامه فرمود: (( وخوراكهء ما جو، كشمش وقروت (كشك) [ أقط: قروت ] وخرما بود )).[ به روايت بخارى]

به چه كسانى زكات فطر بدهند

صدقهء فطر براى گروه هاى هشتگانه اى پرداخت ميشود كه زكات مال به آنها داده ميشود، صدقه فطر در اين فرموده الله تعالى: ( صدقات براى فقراء ...) (توبه:60) نيز شامل ميباشد.

حكمت زكات فطر

1 - پاك كردن روزه دار از سخنان بيجا وبيهوده است، بدليل روايت ابن عباس كه فرمود: ((رسول اللهﷺ زكات فطر را فرض كرد براى پاكى روزه دار از سخنان بيجا وبيهوده،وبراى غذا دادن مساكين))[ به روايت ابو داود]

زيرا كه روزه دار هيچگاهى از سخنان بيجا وبيهوده خالى نيست، بنابرين زكات فطر براى روزه دار آنچه را كه در هنگام روزه داشتنش از سخنان محرم ومكروه سر زده، پاك مى سازد، وبدون ترديدسخنان ياد شده باعث نقصان ثواب اعمالش ميگردد وبه روزه او آسيب وارد ميكند.

2 - وسعت وفراخى است بر مساكين وفقراء، ومستغنى گردانيدن آنها است از ذلت وخوارى گدائى وتكدى در روز عيد،كه روز خوشى وفرحت بوده، تا با مردم در اين خوشى وشادمانى مشاركت كنند.