የሰጋጅ መከለያ (ሱትራ)

የሱትራ ትርጓሜ

የሰጋጅ መከለያ የተደነገገ መሆኑ

በጉዞ ላይም ሆነ ከጉዞ ውጭ፣በግዴታም ሆነ በሱንና ሶላት፣በመስጊድም ሆነ በሌላ ቦታ የሰጋጅ መከለያን (ሱትራ) ማድረግ የተደነገገ ነው፡፡ ነቢዩ ﷺ :- ‹‹አንዳችሁ በሚሰግድበት ጊዜ ወደ መከለያ (ሱትራ) ይስገድ፤ወደ መከለያውም ቀረብ ይበል፡፡›› [በአቡ ዳዉድ የተዘገበ] ብለዋልና፡፡

ወህብ (ረዐ) ባስተላለፉት መሰረት ፡- ‹‹ነቢዩ ﷺ ሚና ላይ ሲያሰግዱን አንካሴ ከፊትለፊታቸው ተከሉና ሁለት ረክዓ መርተው አሰገዱን፡፡›› [በአሕመድ የተዘገበ] ብለዋል፡፡

የሰጋጅ መከለያን የሚመለከት ብያኔ

መከለያ (ሱትራ) ማድረግ ለሰጋጅ ዋጅብ ነው፡፡ ነቢዩ ﷺ ኢማምም ሆነ ለብቻው የሚሰግድ ሰው መከለያ ነገር ከፊት ለፊቱ እንዲደርግ አዘው አበረታተዋል፡፡

በመሆኑም አንድ ሙስሊም በሚሰግድበት ጊዜ ከፊትለፊቱ መከለያ ነገር አድርጎ በርሱና በመከለያው መካከል ሰው አቋርጦ እንዳያልፍ መከልከል ይገበዋል፡፡ ነቢዩ ﷺ ፡- ‹‹ወደ መከለያ እንጂ እንዳትሰግድ፣ማንም ሰው ባንተና በመከለያው መካከል አቋርጦ እንዲያልፍ አታድርግ፤እምቢ (አቋርጣለሁ) ካለ ተፋለመው፡፡›› [በእብን ኹዘይማ የተዘገበ] ብለዋል፡፡

የሰጋጅ መከለያ ያዘለው ጥበብ

መከለያ (ሱትራ) ለሰጋጅ የተደነገገው በርካታ ጥበቦችን አካትቶ ሲሆን ከዚህ ውስጥ፡-

1 - ትኩረቱንና ተመስጦውን የሚሻማ በመሆኑ በሚሰግድ ፊት ማቋረጥን ለመከልከል፡፡

2 - ሰጋጁ ሙሉ ሃሳቡንና ትኩረቱን በሶላቱ ላይ እንዲያደርግና በሌላ ጣልቃ ገብ እንዳይወሰወስ ለማድረግ፡፡

3 - በሴት በውሻ ወይም በአህያ አቋርጦ ማለፍ ሶላት እንዳይቋረጥ ጥንቃቄ ለማድረግ፡፡ ከአቡ ዘር (ረዐ) በተላለፈው መሰረት የአላህ መልእክተኛﷺ ፡- ‹‹አንዳችሁ ለመስገድ በሚነሳበት ጊዜ ከፊትለፊቱ የኮርቻ የኋላ መደገፊያ ያህል ነገር ከፊትለፊቱ ካለ መከለያ ይሆነዋል፤የኮርቻ የኋላ መደገፊያ ያህል ነገር ከፊትለፊቱ ከሌለ ግን ሶላቱን አህያ፣ሴትና ጥቁር ውሻ ያቋርጥበታል፡፡›› አሉ ሲሉኝ፣አቡ ዘር ሆይ! ጥቁር ዉሻን ከቀይ ወይም ከብጫ ዉሻ ምን ለየው? አልኳቸውና የወንድሜ ልጅ! አንተ አንደጠየከኝ ሁሉ እኔም የአላህ መልእክተኛን ﷺ ጠይቄ ፡- ‹‹ጥቁር ዉሻ ሰይጣን ነው፡፡›› [በሙስሊም የተዘገበ] አሉ ብለውኛል፡፡

ሱትራን ከሚመለከቱ ድንጋጌዎች በከፊል

1 - መከለያ ማድረግ ለኢማም ወይም ለብቻው ለሚሰግድም ይሆናል፡፡ ተከትሎ ለሚሰግድ ሰው ኢማሙ ለርሱ መከለያው ነው፡፡ እብን ዐባስ (ረዐ) ባስተላለፉት መሰረት ፡- ‹‹የአላህ መልእክተኛ ﷺ በሚና ሰዎችን በማሰገድ ላይ እያሉ፣ያኔ ለአቅመ አዳም የደረስኩ ሆኜ አንድ እንስት አህያ ላይ የተቀመጠ ሰው አግኝቼ በአንዳንዶቹ የሶላት ሰፎች ፊትለፊት አቋርጬ አለፍኩና ከአህያዪቱ ወርጄ እንዲትግጥ ለቀቅኳት፤ከዚያ ወደ ሶላት ሰፉ የገባሁ ስሆን ማንም ሰው ድርጊቴን አልተቃወመም፡፡›› [በቡኻሪና ሙስሊም የተዘገበ] ብለዋል፡፡

2 - ሰጋጅ ፊት አቋርጦ ማለፍ አይፈቀድም፡፡ ያለፈ ሰው ኃጢእ ይሆናል፡፡ ነቢዩ ﷺ ፡- ‹‹በሚሰግድ ሰው ፊት አቋርጦ የሚያልፍ ሰው ምን (ያህል ከባድ ኃጢአት) እንዳለበት ቢያውቅ ኖሮ አቋርጦት ከሚያልፍ አርባ መቆም የተሻለ በሆነለት ነበር፡፡›› [በቡኻሪና ሙስሊም የተዘገበ] ብለዋል፡፡ አቡ ነድር - ዘጋቢው - አርባ ቀን ወር ወይም ዓመት ይበሉ አላውቅም ብለዋል፡፡

አቋርጦ ማለፉ ከመከለያ ወዲያ ወይም ሰጋጁ መከለያ ካላደረገ ከሱጁዱ ቦታ ራቅ ብሎ ከሆነ ግን ይፈቀዳል፡፡

3 - ሰጋጁ አቋርጦት የሚያልፈውን ሰው መከልከል አለበት፡፡ አቡ ሰዒድ አልኹድሪ (ረዐ)፣ነቢዩﷺ ፡- ‹‹አንዳችሁ ከሰዎች የሚከልለውን ነገር ከፊቱ አድርጎ ከሰገደና ሌላ ሰው ከፊትለፊቱ አቋርጦ ማለፍ ቢፈልግ ይገፍትረው፣እምቢ ካለም ይፋለመው፤ሰይጣን እንጂ ሌላ አይደለምና፡፡›› [በቡኻሪና ሙስሊም የተዘገበ] ሲሉ ሰምቻለሁ ብለዋል፡፡

4 - ከእውቀት ባለቤት ዑለማእ መካከል ከፊሎቹ፣አስቸጋሪ ሁኔታን ማስወገድ በሚል አጠቃላይ መርሕ መሰረት በመካው የተከበረ መስጊድ ሰጋጅ ፊት ማቋረጥን ፈቅደዋል፡፡ ይህም በተከበረው መስጊድ ውስጥ ሰጋጅ ፊት አቋርጦ ማለፍን መከልከል በአብዛኛው ከባድ ችግር የሚፈጥር በመሆኑ ነው፡፡

5 - ወደ ግድግዳ ወይም ከመስጊድ አምዶች መካከል ወይም ከመደርደሪያዎች ወደ አንዱ በመጠጋት ወይም እንደ ዱላ ያለ ነገር በማኖር መከለያ ማድረግ ይቻላል፡፡

6 - በሰጋጁና በመከለያው መካከል ያለው ርቀት በአንድ ፍየል መተላፊያ በሚበቃ ያህል ይሰላል፡፡ ሰህል (ረዐ) ባስተላለፉት መሰረት፡- ‹‹በአላህ መልእክተኛ ﷺ መስገጃና በግድግዳው መካከል የፍል መተላለፊያ ያህል ርቀት ነበር፡፡›› [በቡኻሪና ሙስሊም የተዘገበ] ብለዋል፡፡