ሱነኑል ፍጥረህ (የተፈጥሮ ደንቦች)

የሱነኑል ፍጥረህ ትርጓሜ

ከዓእሻ (ረዐ) በተላለፈው መሰረት የአላህ መልእክተኛﷺ ‹‹አስር ነገሮች የተፈጥሮ ደንቦች ናቸው (እነሱም) ፡- ሪዝን ማሳጠር፣ጺምን ማሳደግ፣ጥርስን መፋቅ፣ውሃ በመሳብ አፍንጫን ማጽዳት፣ጥፍር መቆረጥ፣የጣት ጀርባ እጥፋቶችን ማጠብ፣የብቢት ጠጉርን መንጨት፣ጭገርን መላጨት፣ ብልትን በውሃ ማጠብና መጉመጥመጥ ናቸው፡፡›› [በሙስሊም የተዘገበ]

1 - መፋቂያ (ስዋክ)

ስዋክን መጠቀም በሁሉም ወቅቶች ሱንና ነው፡፡ ነቢዩ ﷺ ፡- ‹‹ሰዋክ አፍን የሚያጸዳ ጌታንም የሚያስደስት ነው፡፡›› [በአሕመድ የተዘገበ] ብለዋል፡፡

ቀጥሎ በተመለከቱት ቦታዎች ላይ ግን ሰዋክን መጠቀም በጣም የጠበቀ ሱንና ነው፡-

1 - በዉዱእ ጊዜ

ነቢዩ ﷺ ፡- ‹‹ ኡመቴ (ሕዝቤ) ላይ ማጥበቅ ባይሆንብኝ ኖሮ በያንዳንዱ ዉዱእ ወቅት ሰዋክን እነዲጠቀሙ (ጥርሳቸውን እንዲፍቁ) ባዘዝኳቸው ነበር፡፡›› [በአሕመድ የተዘገበ] ብለዋልና፡፡

2 - በሶላት ጊዜ

ነቢዩ ﷺ ፡- ‹‹ኡመቴ (ሕዝቤ) ላይ ማጥበቅ ባይሆንብኝ ኖሮ በያንዳንዱ ሶላት ወቅት ስዋክን እንዲጠቀሙ (ጥርሳቸውን እንዲፍቁ) ባዘዝኳቸው ነበር፡፡›› [በቡኻሪና ሙስሊም የተዘገበ] ብለዋልና፡፡

3 - ወደ ቤት በሚገባበት

ምቅዳድ (ረዐ) አባታቸውን በመጥቀስ ባስተላለፉት መሰረት ፡- ‹‹ነቢዩ ﷺ ወደ ቤታቸው በሚገቡበት ጊዜ አስቀድመው ምን ያደርጉ እንደ ነበር ዓእሻን (ረዐ) ጠይቄ፣በሰዋክ ነው አሉኝ፡፡›› [በሙስሊም የተዘገበ] ብለዋል፡፡

4 - ከእንቅልፍ ሲነቃ ፡-

ከሑዘይፋ (ረዐ) በተላለፈው መሰረት፡- ‹‹ነቢዩ ﷺ ሌሊት ሲነሱ አፋቸውን በሰዋክ ያጸዱ ነበር፡፡›› [በቡኻሪ የተዘገበ] ብለዋል፡፡

5 - ቁርኣን በሚቀራበት ጊዜ ፡-

ዐሊይ (ረዐ) በሰዋክ አዘው ነቢዩﷺ ፡- ‹‹አንድ የአላህ አገልጋይ ጥርሱን ፍቆ (ሰዋክ ተጠቅሞ) ተነስቶ ከሰገደ፣መልኣክ ከጀርባው ቆሞ ቅራኣውን በማዳመጥ - ወይም ይህን በመሰለ አባባል - አፉን በአፉ ላይ እስከማድረግ ድረስ ወደርሱ ይቀርባል፤ከአፉ የሚወጣው ቁርኣን ወደ መልኣኩ ሆድ ውስጥ የሚገባ ይሆናልና አፋችሁን ለቁርኣን አጽዱ፡፡›› [በአል በዝዛር የተዘገበ] ማለታቸውን አስተላልፈዋል፡፡



የሰዋክ ጥቅሞች

ከሰዋክ ጥቅሞች መካከል፡- በዱንያ ላይ አፍን ያጸዳል፣በወዲያኛው ሕይወት በኣኽራ ደግሞ የአላህን ውዴታ ያስገኛል፤ጥርስን ያጠነክራል፤ድድን ያጠብቃል፤ድምጽን ያጠራል፤ሰውን ያነቃቃል፡፡

መፋቂያ

2 - መጉመጥመጥና ውሃ በመሳብ አፍንጫን ማጥራት

መጉመጥመጥ

ውሃን ወደ አፍ አስገብቶ ማንቀሳቀስ

እስትንሻቅ

ወሃን ወደ አፍንጫ በመሳብ ማስገባት

አፍን መጉመጥመጥ

በአፍንጫ ውሃ ስቦ ማስወጣት

3 - እስትንጃእ

4 - ሪዝን ማሳጠርና ማመንመን

ማለት የተፈለገው ለውበት፣ለንጽሕናና ከካፍሮች ለመለየት ሲባል ከስር ማሳጠር ነው፡፡

5 - ጺምን ማሳደግ

ማሳደግ ማለት ባለበት መተውና አለመንካት ማለት ነው፡፡



ጺምን መላጨት

ባለበት መልቀቅንና እንዳለ መተውን አስመልክቶ ትእዛዝ በመኖሩ ጺምን መላጨት ሐራም ነው፡፡ ነቢዩﷺ ፡- ‹‹ሪዝን ከስር አሳጥሩ ፤ጺምን ባለበት ትታችሁ ልቀቁት ፤ከመጁስ የተለያችሁ ሁኑ፡፡›› [በሙስሊም የተዘገበ]

6 - ብልት አካባቢ የሚበቅለውን ጸጉር መላጨት

የእስትሕዳድ ጥቅም

ብልት አካባቢ የሚበቅለውን ጸጉር መላጨት የአካል ጤንነት፣ ጥንካሬውንና ደህንነቱን ለመጠበቅ ጠቃሚ መሆኑ በሳይንሳዊ መንገድ የተረጋገጠ ነው፡፡ የጸጉር በዚህ አካባቢ መብዛት አካልን ለሚጎዱ አያሌ የቆዳ ኢንፌክሽን መንስኤ ነውና፡፡

7 - የወንድና የሴት ግርዛት

የወንድ ገርዛት ‹ኽታን› ሲባል የሴት ደግሞ ‹ኽፋድ› (ማሳጥር) ይባላል፡፡ ነቢዩﷺ ለኡምሙ ዐጥያ እንዲህ ብለዋል፡- ‹‹አሳጥሪ ግን ከስር አታንሺው፤ለፊት የበለጠ ውበት የሚሰጥ ሲሆን ባሏ ዘንድም የበለጠ ተወዳጅ ነውና፡፡›› [በአልሓክም የተዘገበ]

ግርዛት ለወንድ ግዴታ ሲሆን ለሴት ግን ሱንና ነው፡፡

የወንድ ግርዛት ያዘለው ጥበብ የብልቱን ራስ በሚሸፍነው ቆዳ ውስጥ ያለውን ነጃሳ ማጽዳቱ ሲሆን፣የሴት ግርዛት ደግሞ የፊቷን ውበት መጨመሩ ነው፡፡

8- ጥፍርን መቆረጥ

እንዳይረዝም አድርጎ ጫፎቹን መቁረጥ ነው፡፡

ጥፍሮችን መቆረጥ

9 - የብቢትን ጸጉር መንጨት

ማስወገዱ ለንጽሕና አስተዋጽኦ ያለው በመሆኑና በጸጉሩ ምክንያት የሚፈጠረውን መጥፎ ጠረን ለማጥፋት ሲባል ማስወገድ ነው፡፡

ብቢትን መንጨት

10 - ከመዳፍ ጀርባ የሚገኙ የጣት መገጣጠሚያዎችን (በራጅም) መታጠብ

ከመዳፍ ጀርባ የሚገኙ የጣት መገጣጠሚያዎች

በራጅም- ከመዳፎች ጀርባ (አይበሉባ) በኩል ያሉ የጣቶች መገጣጠሚያዎች፡፡

አንዳንድ ሊቃውንት (ዑለማእ) በጆሮዎች ውስጥ፣በአንገት አካባቢና በተለያ የአካል ክፍሎች የሚጠራቀሙ ቆሻሻዎችንም ከዚሁ ጋር አካትተዋል፡፡

በውጭ መዳፍ በኩል ያሉ የጣት መገጣጠሚያዎች